İnşaat sektöründe yeni sayfa: Uzmanlık, denetim ve sigorta sistemine dair kanun teklifi Meclis'e sunuldu!

Türkiye'de inşaat sektörü, ekonomik büyüklüğüne rağmen tüketiciyi koruyucu ve insan hayatmı güvence altına alan kurumsal ve hukuki yapılar açısından ciddi eksiklikler barındırıyor.

Konut ve işyeri inşaatlarında gecikmeler, ayıplı işler, malzeme kalitesizliği ve en önemlisi uzmanlık yetersizliğinden kaynaklanan ölümcül kazalar meydana geliyor. Bu gibi durumların önüne geçebilmek için  İzmir  Milletvekili Ahmet Tuncay Özkan, inşaat işlerinde uzmanlık, denetim, sigorta ve tazminat sistemine dair kanun teklifini Meclis'e sundu.

BAĞIMSIZ BİR DENETİM YAPISI OLUŞTURULMALI

Söz konusu teklif ile; inşaat, onarım, tadilat işlerinde insan hayatını ve tüketici haklarını koruyacak şekilde uzmanlık esasına dayalı personel zorunluluğu getirilmesi, zorunlu sigorta ve teminat sisteminin kurulması, gecikme ve kusurlu işler için tazminat rejiminin oluşturulması ve bağımsız bir denetim yapısının tesis edilmesi amaçlanıyor.

İzmir Milletvekili Ahmet Tuncay Özkan Bu kanun teklifi ile; İnşaat işlerinde yalmzca belgeli uzmanların görev alması, belgesiz kişilerin çalıştırılmasının engellenmesi, Tüm süreçlerde zorunlu sigorta ve teminat sistemi oluşturulması, gecikmeler ve hatalı işler için cezai şart ve tazminat mekanizmasının kurulması, bağımsız bir inşaat denetim kurulu vasıtasıyla etkin kamu denetiminin sağlanması, amaçlandığını belirtti. 

Öte yandan bu düzenlemelerin, hem vatandaşın can ve mal güvenliğini sağlayacak hem de sektörel kaliteyi yükselterek kamu kaynaklarımn etkin kullammmı güvence altına alacağını belirtiyor.

İşte Meclis'e sunulan kanun telifi;

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 1- Bu madde ile, Kanunun genel çerçevesi çizilmektedir. İnsan hayatının korunması, yapı güvenliğinin sağlanması, teknik standartlara uygunluk ve tüketici haklarının teminat altına alınması amaçlanmaktadır.

MADDE 2- Bu madde ile yalmzca mühendislik formasyonu olan kişiler ile T.C. Milli Eğitim Bakanlığı onaylı teknik eğitimlerden geçmiş uzmanların ilgili alanlarda çalışmasma izin verilerek, iş kazalarının ve hatalı yapım uygulamalanmn önüne geçilmesi hedeflenmektedir.

MADDE 3- Bu madde ile, projelerde görev alacak teknik uzman kadronun ruhsat başvuru aşamasında bildirilmesi zorunlu hale getirilmiştir. Böylece projelerin sorumluluk zinciri baştan belirlenmekte, inşaat sürecinde yetkisiz kişilerin müdahalesi önlenmektedir. Aynca bağımsız bir İnşaat Denetim Kurulu kurulması öngörülerek, ruhsatlandırmadan uygulamaya kadar tüm süreçlerin objektif ve teknik temelde denetlenmesi amaçlanmıştır.

MADDE 4- Bu madde ile, inşaat projelerinde insan hayatı, mal güvenliği ve üçüncü tarafzararlarını koruma amacıyla üç tür zorunlu sigorta tammlanmıştır. Bu sigortalarla hem müteahhidin hem tüketicinin hem de çevre sakinlerinin zararlarının teminat altına alınması hedeflenmiştir.

MADDE 5- Bu madde ile, yüklenicilerin zamamnda teslim ve yetkin personel istihdamı konusunda sorumluluğu netleştirilmiş; aykırılık durumunda uygulanacak maddi tazminatlar düzenlenmiştir. Can kaybı ve yaralanma gibi durumlarda müteselsil sorumluluk tesis edilerek, mağdurların korunması güçlendirilmiştir.

MADDE 6- Bu madde ile uygulama sorumluluğu T.C, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na verilmiş; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, belediyeler ve SGK gibi önemli paydaşların da sürece dâhil edilmesi öngörülmüştür.

MADDE 7- Yürürlük maddesidir.
MADDE 8- Yürütme maddesidir.

İNŞAAT İŞLERİNDE UZMANLIK, DENETİM, SİGORTA VE TAZMİNAT SİSTEMİNE DAİR KANUN TEKLİFİ

Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; inşaat, onarım, tadilat işlerinde insan hayatım ve tüketici haklarım koruyacak şekilde uzmanlık esasına dayalı personel zorunluluğu getirilmesi, zorunlu sigorta ve teminat sisteminin kurulması, gecikme ve kusurlu işler için tazminat rejiminin oluşturulması ve bağımsız bir denetim yapısının tesis edilmesidir.

Uzmanlık belgesi ve yetkilendirme

MADDE 2- (1) Elektrik tesisatı, doğalgaz, betonarme, statik yapı işleri yalnızca;
a) Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine (TMMOB) bağlı ilgili meslek odasına kayıtlı mühendisler,
b) T.C. Millî Eğitim Bakanlığı onaylı teknik eğitim programlarını tamamlamış ve sertifika sahibi teknikerler,
tarafından yürütülür.
(2) Sertifikasız veya meslek odasına kayıtsız kişilerin inşaat alanında bu işlerde görevlendirilmesi alt yüklenici olmaları yasaktır.
(3) Aykırılık halinde, yükleniciye proje bedelinin %10'u oramnda idari para cezası uygulanır ve ruhsat iptali yoluna gidilir.

Denetim yapısı ve uzman kadro şartı

MADDE 3- (1) Her projede, başvuru aşamasında teknik uzman kadro listesi yer alır.
(2) İdari ve mali özerkliği haiz, tüzel kişiliğe sahip, merkezi Ankara'da olan BağımsızYapı Güvenliği ve Denetimi Kurumu kurulur.
(3) Kurum, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından seçilen 15 üyeden oluşan bir kurul ile temsil edilir.
(4) Kurul;
a) Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği tarafından önerilen 10 kişi arasından seçilen
b) Belediyeler Birliği tarafından önerilen 6 kişi arasından seçilen 3,
c) Yüksek Öğretim Kurulu tarafından önerilen 4 kişi arasından seçilen 2,
ç) T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından önerilen 6 kişi arasından seçilen 3,
d) T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından önerilen 4 kişi arasından seçilen 2, üyeden müteşekkildir.
(5) Kurul üyelerinin görev süresi 4 yıldır.
(6) Kurum, inşaat işlerine yönelik denetim standartları, Yüksek Riskli Yapı kaydı, denetçi akreditasyonu, saha denetimi, idari yaptırımlar ve kamu raporlamalarına ilişkin usul ve esasları belirlemekle görevlidir.

Zorunlu sigorta yükümlülüğü

MADDE 4- (1) İnşaatın tüm risklerini kapsayan sigorta.Tamamlama Sigortası ruhsat öncesi sunulmak zorundadır. 
(2) Sigorta poliçeleri kamu dijital sistemine (Yapı Bilgi Sistemi) başlatılamaz.

Tazminat ve cezai sorumluluk

MADDE 5- (1) Sözleşmede belirtilen teslim tarihine uymayan yüklenici, her gecikme ayı için bedelin %0.5'i oranında gecikme tazminatı öder.

(2) Uzmanlık dışı kişi çalıştırılması nedeniyle meydana gelen ölüm, yaralanma veya zararda; yüklenici ve teknik sorumlu müteselsilen sorumludur.

(3) ikinci fıkrada sayılan durumlarda mağdura veya yakmına mahkeme dışı uzlaşma durumlarında sözleşme bedelinin %25'i oranında tazminat ödenir.

Uygulama ve denetim

MADDE 6- (1) Bu kanun hükümleri; T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinasyonunda, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, belediyeler ve Sosyal Güvenlik Kurumu ile eş güdüm içinde yürütülür.

(2) Bu Kanunun uygulanmasma ilişkin hususlar, T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığmca yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde çıkanlacak yönetmelikle belirlenir.

Yürürlük
MADDE 7- (1) Bu Kanun yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girer.

Yürütme
MADDE 8- (1) Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanlığı yürütür