İstanbul depremi için tüyler ürperten açıklama! Kabus yılları başladı mı?
Ünlü yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür, olası İstanbul depremi için dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Peki Naci Görür, yıllardır gündemde olan büyük deprem için neler söylüyor? Mega kentin zemini ne durumda? İstanbul depremi nereleri etkiler, nereleri etkilemez? İşte ayrıntılar...
“2. BOĞAZ KÖPRÜSÜ’NDEN DOĞU/BATI YÖNÜNDE BİR HAT ÇİZDİĞİMİZİ VARSAYARSAK O ÇİZGİNİN KUZEYİNDE KALAN ALANLAR GÖRECE GÜVENLİ”
- İstanbul tümüyle büyük bir yıkımın tehdidi altında mı yoksa daha güvenli bölgeleri var mı? Mesela İstanbul’da güvenli bir yerde oturmak istiyorum diyen kişi Anadolu Yakası'nda ve Karadeniz'e yakın mı ikamet etmeli?
- Çok önemli bir genelleme yaparsak mesela İkinci Boğaz Köprüsü’nden doğu/batı yönünde bir hat çizdiğimizi varsayarsak, o hattın kuzeyinde kalan alanlarda deprem şiddeti görece olarak azalacaktır. Yani altılar mertebesine bazen beş mertebesine falan düşer. Biraz da ev iyi durumdaysa fazla büyük hasar görmez. Demek ki o çizginin kuzeyinde kalan alanlar görece güvenli ama güneyinde olan alanlar 99 depremini nasıl hissettilerse ondan çok daha fazla hissedecekler demektir.
“İSTANBUL'U YA DA BİR KENTİ EĞER DEPREM ODAKLI KENTSEL DÖNÜŞÜME SOKACAKSAK, O KENTİN BÜTÜN BİLEŞENLERİNİ DEPREM DİRENÇLİ HALE GETİRMELİYİZ”
- Kentsel dönüşümün amacına ulaşamadığını sık sık vurguluyorsunuz… Ne olmalıydı ne yapılmadı, neler yanlış yapıldı?
- Başlangıçta kentsel dönüşüm anlayışı yanlış. Bu ülkede ister istemez amaca uygun yapılıyor. Bugün çevrenizde kime sorarsanız sorun, hatta yetkililere bile sorun, kentsel dönüşüm denildiği zaman yapı stokunun iyileştirilmesi diye düşünülüyor. Çürük binaları yıkacağız, sağlam yapacağız veya güçlendireceğiz. Halbuki deprem odaklı kentsel dönüşüm bu değildir. Onların söylediği bir müteahhitlik projesi. Ekonomi canlansın diye yapılan bir uygulama. Müteahhit de öyle algılıyor, yönetim de öyle algılıyor, işin kötüsü halk da öyle algılıyor. Benim evim kentsel dönüşüme girecek deyince, “Oh, bundan para kazanabilirim” diye düşünüyor. Müteahhitle pazarlık yapıyor. Daha lüks olsun istiyor. Hatta binaları daraltıyorlar daha yüksek yapıyorlar. Halbuki bu doğru değil.
Deprem odaklı kentsel dönüşüm rant değil, insan canını, hayatını kurtarmaya yöneliktir. Bu da binaları lüks, site veya rezidans şeklinde değil de ekonomik, hızlı deprem dirençli yapmakla mümkündür. Şimdi dolayısıyla İstanbul'u ya da bir kenti eğer deprem odaklı kentsel dönüşüme sokacaksak, o kentin bütün bileşenlerini deprem dirençli hale getireceğiz. Kentin bileşeni sadece yapı stoku değildir. O bir tanesidir. Dolayısıyla önce halkı, ondan sonra altyapıyı, barajları, yolları, viyadükleri, kanalizasyonu, doğal gazı vs. Demek ki halk, altyapı, yapı stoku, çevre ve ekonomi; bütün bu beş bileşeni, depremde en az hasar alacak şekle getirecek yatırımlar yapmak lazım.
En fazla kentsel dönüşüm Bağdat Caddesi'nde oldu. Halbuki Bağdat Caddesi depremde en büyük darbeyi yiyecek yer değil. Zeytinburnu’ndan itibaren Bakırköy, Güngören, Avcılar en fazla tehlike yaşayacak yerler ama müteahhitler oradan kaçtı. Hepsi Bağdat Caddesi'ne gitti. Niye? Sen de müteahhit olsan orada yapıp satsan para kazanırsın. Mesela şimdi İstanbul'da dünya kadar sanayi tesisi var. Bunların içinde parlayıcı, patlayıcı, toksik, anormal kimyevi maddeler var... Bunlar acaba önlem almışlar mı? Olası bir depremde bunların atıkları veya çevre zararları ne olacak?
Başka bir açıdan iş kaybı, zaman, ekip, ekipman kaybı olup da İstanbul'da sanayinin, ekonominin çarkları dönmezse ne olur? Bunun hesabı yapılmış mıdır? Hangi iş adamı kendi yerini deprem güvenli hale getirecek şekilde çalışmalar yapmış. Biz görmedik. Bu ne kadar gündeme geliyor onu da bilmiyorum. Neyi yanlış yapıyorlar sorusunun cevabı bu…
Kentin tüm bileşenlerini deprem dirençli hale getirecek şekilde yapılmıyor. Yapışmışlar bir tek yapı stokuna, müteahhitlik işi o da, ülkemizde en iyi bilinen iş… Onu yapıp gidiyorlar. Bu da o zaman bu kentsel dönüşüm olmuyor. Bakanlardan bile itiraf eden oldu. Bu rantsal dönüşüme dönüştü…
En fazla kentsel dönüşüm Bağdat Caddesi'nde oldu. Halbuki Bağdat Caddesi depremde en büyük darbeyi yiyecek yer değil. Zeytinburnu’ndan itibaren Bakırköy, Güngören, Avcılar en fazla tehlike yaşayacak yerler ama müteahhitler oradan kaçtı. Hepsi Bağdat Caddesi'ne gitti. Niye? Sen de müteahhit olsan orada yapıp satsan para kazanırsın.
