Kiralar neden artıyor?
The Economist'te yer alan bir araştırmaya göre, kiraların neden arttığı ve gelecek süreçte neler olacağı açıklandı. Kiralardaki artışın sebepleri tek tek sıralandı.
Son zamanlarda artan ekonomik zorluklar ve enflasyonun neden olduğu etkiyle kira bedelleri resmen uçuşa geçti. Endeksa'nın Şubat ayı raporuna göre, İstanbul'da Sarıyer'de ortalama kira bedelinin 64 bin TL'yi aştığı belirtildi.
Bunların yanı sıra, Sarıyer'i Beşiktaş (59.283 TL) ve Kadıköy (52.745 TL) izledi.
12 bin takipçili Yabancı Basın isimli sayfanın https://x.com/yabancibasin resmi X sosyal medya hesabından kiralık konut krizi ile ilgili bir paylaşım yapıldı.
Söz konusu paylaşımda şu ifadelere yer verildi:
"Kiralık Konut Krizi: Neden Kiralar Hâlâ Çok Hızlı Artıyor?
- Zengin Ülkelerde Kiracıların Öfkesi Büyüyor
Son yıllarda gelişmiş ülkelerde kiralar hızla yükselmeye devam ediyor. Pandemi öncesinde yıllık ortalama %2 artış gösteren kira fiyatları, günümüzde %5’lik bir artış oranına ulaşarak son on yılların en yüksek seviyelerine çıktı.
- Bazı Ülkelerde Kira Piyasası ‘Çılgın’ Seviyeye Geldi
Fransa’da kira artışı yıllık %2,5 seviyesinde olsa da, pandemi öncesine kıyasla sekiz kat hızlanmış durumda.
Avustralya’da kiralar pandemi öncesine göre sekiz kat daha hızlı artıyor.
Portekiz’de kira artışı yıllık %7 seviyesine ulaştı.
Yeni Zelanda’da konut fiyatları %15 düşmesine rağmen kiralar %14 arttı.
- Kiralardaki Artışın Ekonomiye Etkisi
Kiralar, gelişmiş ülkelerde enflasyon sepetinin %6’sını oluşturuyor ve İsviçre’de bu oran %20’ye kadar çıkıyor.
ABD’de "ev sahipliği maliyetleri" de kira fiyatlarına bağlı olarak hesaplandığı için, kira artışı genel enflasyonu da yukarı çekiyor.
Merkez bankalarının faiz artırımları, konut piyasasında hızlı bir soğuma sağlamasına rağmen kiralardaki artış devam ediyor.
- Kiracılar Daha Fazla Zorlanıyor
ABD Merkez Bankası’nın raporuna göre 2023 yılında kiracıların mali sıkıntıları ciddi şekilde arttı. Ortalama kira ödemeleri %10 yükseldi.
Kanada ve ABD’de evsiz nüfus 2018’den bu yana sırasıyla %20 ve %40 arttı.
Ev sahipleri faiz artışlarının etkisini çok az hissederken, kiracılar yaşam maliyetlerindeki artıştan en çok etkilenen kesim oldu.
- Faiz Artışları Kiraları Nasıl Etkiliyor?
ABD’de 30 yıllık mortgage faiz oranları %2,7’den %7’ye çıktı, bu da konut satın almayı zorlaştırarak kiralık konut talebini artırdı.
Faiz oranlarındaki her 1 puanlık artış, kira fiyatlarını %5,5 yükseltiyor.
Konut sahibi olamayan bireyler kiralık evlere yönelirken, kira fiyatları yükselmeye devam ediyor.
- Göç Dalgası Kiralık Konut Piyasasını Nasıl Etkiliyor?
Yeni gelen göçmenler genellikle kiracı oluyor. Örneğin, son 5 yılda İngiltere’ye gelen göçmenlerin %75’i özel sektörde kiracı iken, İngiliz doğumluların sadece %16’sı kiracı.
Avustralya’da yıllık 500.000 kişilik net göç, kira fiyatlarını %5 artırıyor.
- Konut İnşaatındaki Azalma ve Arz Krizi
Pandemi sonrası apartman dairelerinin inşaatı yavaşladı, müteahhitler daha çok müstakil konutlara yöneldi.
San Francisco’da 2020’de çok aileli konut inşaat izinleri pandemi öncesine göre yarıya düştü.
Lüks konut projeleri yarım kalırken, kiralık konut arzı daha da daraldı.
- Kira Artışları Ne Zaman Düşecek?
İnşaat sektörü toparlanmaya başladı, faiz oranları artık artmıyor ve göç hızının düşmesi bekleniyor.
Ancak kira piyasasındaki baskının kısa vadede tamamen ortadan kalkması beklenmiyor.
Ev satın almak hâlâ zor olduğu için kiralık konutlara olan talep sürecek, bu da kiracıların uzun bir süre daha zorlanacağını gösteriyor.
Kaynak: The Economist"
Satılık imarlı arsaların fiyatları fahiş, dengelenmezse konut arzı git gide olumsuz etkilenir!
Arsa almak isteyenlere müjde! Yatırım için fırsat zamanı başladı!
