Kiranın TÜFE’deki ağırlığı yüzde 15’e yükseltilmeli!
Türkiye’de enflasyon oranlarının belirlenmesinde başrol oynayan TÜFE’de, kira kaleminin ağırlığının artırılması gerektiğini belirten, Ekonomim Gazetesi yazarı Alaattin Aktaş, “Kiranın TÜFE’deki ağırlığı yüzde 5’ten 15’e çıkarılmalı” dedi.
Enflasyon rakamlarını doğrudan etkileyen TÜFE’nin belirlenmesinde önemli bir kalem olan kira fiyatlarının ağırlığının artırılması gerektiğini söyleyen Ekonomim Gazetesi yazarı Alattin Aktaş, https://x.com/Alaattin_Aktas X sosyal medya hesabından bugünkü yazısını paylaştı. Aktaş, konuyla ilgili şu üç noktaya dikkat çekerek şunları söyledi:
- TÜFE'de artışı az göstermek için illa "düşük fiyat almak", bu belli olmasın diye de madde fiyatlarını gizlemek gerekmez; önemli kalemlerde ağırlığı düşük tutmak da bir yöntem!
-Bu yüzden tüm dikkatler gizlenen fiyatlara çevrilince, madde ağırlığı sorunu gözden kaçırılıyor.
-Bugünkü konu kira! Kiranın geçen yıl yüzde 5 olan ağırlığı bu yıl yüzde 7,0-7,5 arasına çıkacak. Bu zaten kaçınılmaz. Ama kiranın TÜFE'deki ağırlığının en az yüzde 15 olması gerekiyor.
GELİRİN YÜZDE KAÇI KİRAYA GİDİYOR?
Kirada oturanların gelirinin yüzde 5’inden çok daha fazlasını kiraya ödediğini ifade eden Aktaş şunları aktardı:
Kiranın TÜFE’deki ağırlığı bu yıl çok muhtemeldir ki yüzde 7,0-7,5 arasında açıklanacak ama gerçek ağırlık yüzde 15’ten az değil!
Bunu neye dayanarak mı söylüyorum; yine TÜİK’in bir başka verisine...
“Kiranın harcamadaki ağırlığı yüzde 15 mi, gerçek oran çok daha fazla” diyenler olacağını biliyorum. Kirada oturanlar için tabii ki oran çok daha yüksektir ama Türkiye’de herkes kirada oturmuyor ki, bu gerçeği de göz önünde bulundurmak gerekir.
TÜİK’in 30 Aralık’ta yayımladığı 2024 yılı yoksulluk ve yaşam koşulları araştırmasına göre nüfusun yüzde 56,1’i kendi konutunda oturuyor ve tabii ki kira ödemiyor. Yüzde 15 kendi konutunda oturmuyor ama kira vermiyor, yüzde 0,9’u ise lojmanda oturuyor.
Kirada olanların oranı ise yüzde 28 düzeyinde bulunuyor.
2024 yılında kiranın toplam TÜFE’deki ağırlığının yüzde 5,0638 olduğunu belirttim; bu oranı yuvarlayıp yüzde 5 kabul edelim.
Şimdi şöyle bir hesap yapmak gerekiyor:
Kirada oturan yüzde 28’lik kesim için toplam harcamalarında kira yüzde kaçlık bir yer tutmalı ki toplam TÜFE’de bu ağırlık yüzde 5 olsun?
Bu hesabı yapabilmek için kirada oturan yüzde 28 ile kalan yüzde 72’nin gelir ve harcamasının birbirine yakın olduğunu, ayrıca yüzde 28’lik kesimin kiraya aynı oranda pay ayırdığını varsaymak gerekiyor.
İşte bu şekilde yapılan hesaplama 2024 için kiranın toplam TÜFE’deki ağırlığının hiçbir şekilde yüzde 5 olamayacağını gösteriyor.
İŞTE O PAYLAŞIM VE GELEN YORUMLAR
