Kocaeli, bilişim vadisi için doğru adres mi?

Bilişim vadisi yatırımı için il seçiminde 90'ın üzerinde kriter rol oynarken, nasıl oldu da bir anda Kocaeli ön plana çıktı ve tek il haline geldi? Üstüne üstlük 2007 yılında İstanbul merkezli bir bilişim vadisi kurulması amacıyla yola çıkılmışken.
 
Başlıktaki sorunun cevabına geçmeden önce bir-iki tespitte bulunmakta fayda var. Malumunuz üzere Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, `Bilişim Vadisi Projesi' için Kocaeli'nin ön plana çıktığını ve yatırımın bu ilde yapılacağını açıkladı. Oysa yatırım için İstanbul, Kocaeli, Yalova ve Bursa illeri ön plandaydı. Nihat Ergün, açıklamasında bu konuda İstanbul'un en avantajlı nokta olduğunu, ancak şehirde yer bulma problemleri nedeniyle Kocaeli'nin ön plana çıktığına değindi. Bilişim Vadisi için yatırım yapılacak yerse kesin olarak ağustos ayında açıklanacak. Ancak yatırımın Kocaeli'ne yapılacağı şimdiden kesin gibi.

Gelelim, konunun bir başka boyutuna. Hafızam beni yanıltmıyorsa 2007 yılıydı... Türkiye'nin, Avrupa Birliği'nin (AB) bilişim üssü olması amacıyla İstanbul merkezli bir bilişim vadisi kurulması gündeme geldi. Dönemin Başbakan Yardımcısı Nazım Ekren başkanlığında bir toplantı yapıldı ve bu konuda ilgili çevrelerce bilişim vadisi kurulması için ortak çalışma yapılmasına karar verildi. Dikkatinizi çekerim; amaç, İstanbul merkezli bir yatırım yapılmasıydı. Nedeni de hemen hemen bilişim şirketlerinin büyük bir kısmının Taksim-Maslak güzergâhında konuşlanmış olmasıydı.

Amaç buydu, ama yine de gündeme başka iller de geldi. Yine o dönem, il seçimi için 90'ın üzerinde kriter baz alınacaktı. Bu kriterlere uygun iller belirlenecek, 2 aday il kalana kadar da seçim yapılacaktı. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı da iki ilden birine karar verecekti.  Bu kadarla da bitmeyecekti. Birinci seçilen il hakkında yeniden çalışmalar yapılacak ve yapılanmaya uygun olup olmayacağına karar verilecekti. Hal böyleyken, yani il seçiminde bu kadar detaylı kriterler rol oynarken, nasıl oldu da bir anda Kocaeli ön plana çıktı ve tek il haline geldi? Üste üstlük İstanbul merkezli bir bilişim vadisi kurulması amacıyla yola çıkılmışken.
 
Bilişim şirketleri taşınacak mı
Bir de bilişim vadisi yatırımının boyutuna bakalım. Konu hakkında çok fazla detay bilinmemekle birlikte bu projenin, yeni potansiyel yaratacak olması, özellikle yurtdışıyla ilişkiler kurulmasını sağlaması, inovasyon ve Ar-Ge'ye en uygun ortamı sunması gerekiyor. Bu noktada da akla şöyle bir soru geliyor. Bilişim şirketlerinin büyük bir çoğunluğu İstanbul'da yerleşikken nasıl olacak da bilişim vadisi Kocaeli'ne kurulacak? Bilişim şirketleri birer birer Kocaeli'ne mi taşınacak?

Çünkü proje geliştirilirken, bilişim vadisi için bilişim ve telekomünikasyon sektörlerinde çalışan firmaların; yenilik geliştirme, Ar-Ge ve işbirliği amaçlarıyla bir araya gelmesi planlanıyordu. İstanbul merkez üst olacaktı ve daha sonra Karadeniz, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde uydu modelleri kurulacaktı. Düşünebiliyor musunuz, proje başladığında tüm yapı İstanbul üzerine kuruluyor. Ama bir anda İstanbul'dan vazgeçiliyor ve bir başka il gündeme geliyor. Gerekçe de İstanbul'da yer problemi olması.
 
Yatırıma aç iller de var
Şu bir gerçek ki bilişim vadisi, kurulacağı ile yatırım ve istihdam boyutuyla çok ciddi bir katma değer yaratacak. Kocaeli ise gerek yatırım gerekse istihdam açısından yükünü almış bir il ve almaya da devam ediyor. Ama diğer taraftan bakıyorsunuz, Türkiye'de yatırımın hiç uğramadığı iller var. Bir taraftan hükümet, diğer taraftan sivil toplum örgütleri bu illerin kalkınması için uğraş verip duruyor. O zaman, neden bilişim vadisi için yatırıma aç iller hiç gündeme gelmiyor? İlla Marmara Bölgesi'nde böyle bir proje gerçekleştirilecekse, bu bölgede Kocaeli'nden daha çok yatırım ihtiyacı olan iller de var.
 
Kocaelililer fazla sevinmesin
Sizin anlayacağınız `Bilişim Vadisi Projesi', daha başlangıç safhasında kafalarda birçok soru işareti doğuruyor... Yer seçiminden yatırımın detayına kadar. Tahmin ediyorum bu sorular önümüzdeki dönemde gündemi ciddi anlamda işgal edecek.

Hoş, Bilişim Vadisi Projesi bundan üç yıl önce, yani 2007 yılında, gündeme gelmiş ve çalışmalarına başlanılmış. Aradan üç yıl geçtikten sonra daha yeni il seçimi yapılıyor. Anlayacağınız, üç yılda sadece il seçimine kararın verildiği böyle büyük bir projenin hayata geçirilmesi için daha uzun yıllar var. Yani, Kocaelililer fazla sevinmesinler, gelecekte ne olacağı şimdiden belli olmaz.
Referans/Noyan Doğan