KONUTDER'den İstanbul röntgeni! Her yıl ortalama 122 bin yeni konut yapılmalı!

KONUTDER, tarafından paylaşılan İstanbul’un Gelecek 10 Yıllık Konut İhtiyacının Tespitine yönelik strateji raporuna göre İstanbul’a 10 yılda 1 milyon 220 bin yeni konutun kazandırılması gerekiyor. 

GÖÇ SEBEBİYLE İSTANBUL'DA 127 BİN EV BOŞALACAK

Göç hareketlerinin konut ihtiyacına etkisi raporun en çarpıcı bölümlerinin başında geliyor. Buna göre göç hareketleri ve geçici koruma kapsamındaki tersine göç sebebiyle İstanbul’da 127 bin ev boşalacak ve ihtiyaç buradan karşılanacak.

“İstanbul’un Gelecek 10 Yıldaki Konut İhtiyacının Tespiti” araştırması hakkında görüşlerini dile getiren KONUTDER Yönetim Kurulu Başkanı Ramadan Kumova: ''Tüm sektör paydaşlarının planlama yapabilmesi ve strateji geliştirebilmesi için önce konut ihtiyacının belirlenmesi gerekmektedir.” dedi.

HANE HALKI SAYISI KONUT TİPLERİNİ DEĞİŞİME ZORLUYOR 

2024’te yayınlanan ilk raporda gelecek 10 yılda, yıllık ortalama 123 bin konut ihtiyacı, bu yılın araştırmasında 122 bin adet olarak benzer bir tablo çiziyor.

Rapordaki değişimleri değerlendiren Ramadan Kumova: “Hane yapısı ve demografik yapı değişiyor. Gerileyen hane halkı sayısının yanı sıra artan tek kişilik hane sayısı ve bekâr nüfustaki artış öngörüsü konut tiplerinde de bir değişime ve 1+0 gibi küçük metrekare evlere daha çok ihtiyaç olduğuna işaret ediyor.

Üreticinin bu ihtiyacı karşılayabilmesi mevcut mevzuatla mümkün olmadığı için bunun tekrar gündeme gelerek tartışılmasını doğru buluyoruz. Geçmiş 5 yıldaki göç hareketlerinde pandemi ve ekonomik faktörler nedeniyle hızlı değişimler gözlemlense de önümüzdeki 10 yılda daha dengeli bir göç trendine dönüşeceğini öngörüyoruz.

İstanbul’un ikametgâha dayalı nüfusunu ortaya koyan faktörleri de demografik yapının değişmesiyle izliyoruz. İkametgâha dayalı olmayan talepte ise ekonomik koşullara bağlı olarak daha hızlı değişimler yaşadığını araştırmamızda karşımıza çıkıyor. Kendi içindeki faktörlerin değişimlerinin sonunda geçen yıla yakın bir talep olduğunu görüyoruz.” dedi.

AİLE SAYISI KÜÇÜLÜYOR

Konut ihtiyacını belirleyen en temel değişimlerden biri, hane büyüklüğündeki dramatik düşüş olarak rapora yansıyor. Buna göre; 2012 yılında 3,57 olan ortalama hane halkı büyüklüğü, 2024’te 3,13’e ve 2034’te ise 2,68 kişiye kadar gerileyecek. Bu gerileme konut ihtiyacının daha hızlı artmasına sonuç vermekte.

Buna paralel olarak:

Tek kişilik hanelerin oranı  yüzde 17,1’den yüzde 21’e çıkıyor.
Bekâr birey oranı yüzde 42’den yüzde 44’e yükseliyor.

NÜFUS ARTIŞ HIZI VE YAŞ DEĞİŞİMİ KONUT İHTİYACINDA ÖNEMLİ BİR ETKEN

Nüfus artış hızı ve yaş değişimi de konut ihtiyacında önemli bir etken. Buna göre; İstanbul’un nüfus artışı 2024 yılında son 10 yılın ortalamasının altında kalıyor. 2015-2024 arasında ortalama artış hızı yüzde 0,77 iken 2023-2024 arasındaki değişim sadece yüzde 0,29 ile sınırlı kalıyor.

İstanbul’un kaba doğum oranı 2014’te yüzde 1,56 iken 2024 yılında %0,99 düşüyor. 2034 yılı tahmini ise yüzde 0,79’a düşmesi yönünde.

İstanbul nüfusu yaşlanıyor. 50 yaş üzeri nüfus oranı 2024 yılında %25’ken 2034 yılında %33’e çıkıyor.
Göç Hareketleri Dengeleri Değiştiriyor; İstanbul’da 89 bin Ev Boşa Çıkıyor

GÖÇ HAREKETLERİ İSTANBUL'UN KONUT İHTİYACINI ETKİLİYOR 

 İstanbul’un toplam net göç hareketlerinde 2023’te yaşanan 336 bin kişilik kaybın ardından 2025’te 20 bin kişilik bir kayba kadar düşüyor.

Gelecek 10 yılda (2025-2034) şehrin yıllık ortalama 11 bin göç alacağı tahmin ediliyor. Önümüzdeki 10 yılda net iç göçün dengeli bir seyir izleyeceğini ve 27 bin net iç göç vereceğimiz öngörülmekte.

Net dış göçe baktığımızda ise yine bir dengelenmenin yaşanacağı ve 136 bin net dış göç alacağı beklenmektedir. Önümüzdeki 10 yılda İstanbul’un toplam 109 bin kişi göç alacağı bekleniyor. 

Göç hareketlerinin hane sayısına etkisi ise demografik veriler ile 89 bin evin boşalacağı tahmin edilmekte. Bunun dışında, geçen yılki raporda geçici koruma kapsamındaki bireylerin konut ihtiyacına etkisi yokken son dönemde gerçekleşen tersine dış göç senelik ortalama 3.800 adet konutun boşalmasına neden olacak.

EVLİLİK AZALIYOR, BOŞANMALAR ARTIYOR

Toplumsal yapıyı şekillendiren bir diğer önemli değişken medeni durum olduğunu belirten Kumova şöyle açıkladı:

Evlilik oranları 2014-2024 yılları arasında yıllık birleşik büyüme oranı yüzde -0,7 iken 2025-2034 aralığında yüzde 0,3’e yükseliyor. Aynı dönemlerde boşanmalara bakıldığında geçen 10 yılda yıllık yüzde 2 artış yaşanırken gelecek 10 yılda bunun yüzde 0,9’a düşmesi öngörülüyor.

Bu değişim, konut politikalarının sadece adet bazlı değil, kullanım tipi ve yaşam senaryosu odaklı yeniden tasarlanması gerektiğini de ortaya koyuyor. İkametgaha dayalı olmayan konut talebinde 2024 yılında düşüş yaşandı. Gelecek 10 yılın projeksiyonunda da geçen seneki raporumuza göre düşüşün olacağı ön görülüyor.

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ  İÇİN 3 BİN 300 KONUTA İHTİYAÇ VAR!

İstanbul’daki ikametgâhını değiştirmeyen üniversite öğrencileri için yıllık 3 bin 300 konuta ihtiyaç olacağı görülüyor.

Turizm amaçlı talep yıllık 4 bin 800 konut,
Yabancı yatırımcılara yönelik yıllık 4 bin 200 konut,
İkinci ev sahipliğinde ise yıllık 3 bin konuta gereksinimi öngörülüyor.