Krediyle ev almak isteyenler dikkat! Konut kredisi çekerken çıkan masraflar neler?

Konut fiyatlarındaki artışla birlikte banka kredisine yönelenlerin sayısı her geçen gün artarken, “Konut kredisi çekerken hangi masraflar çıkıyor?” sorusu da yeniden gündeme geldi. 

Uzmanlara göre, yalnızca faiz oranına bakarak kredi kararı vermek artık yeterli değil; dosya masrafından ekspertize, sigortadan ipoteğe kadar birçok kalemin toplam maliyet üzerindeki etkisi dikkatle hesaplanmalı.

Bankaların konut kredisi kullandırırken talep ettiği ilk kalemlerden biri dosya masrafı. BDDK düzenlemeleriyle bu kaleme üst sınır getirilmiş olsa da, bankalar genellikle kredi tutarının belli bir oranı veya sabit bir bedel üzerinden dosya masrafı alıyor.

Bazı kampanyalı kredilerde “sıfır dosya masrafı” söylemi öne çıksa da, bu durumda maliyet çoğu zaman faiz oranına veya başka yan ürünlere yansıyabiliyor.

Bir diğer zorunlu kalem ekspertiz ücreti. Banka, kredilendireceği konutun gerçek piyasa değerini tespit etmek için SPK lisanslı ekspertiz şirketleriyle çalışıyor ve bu hizmetin bedeli tüketiciye yansıtılıyor. Konutun bulunduğu il, ilçe ve metrekaresi gibi unsurlara göre değişmekle birlikte, ekspertiz ücreti birkaç bin lirayı bulabiliyor.

Konu ile ilgili olarak verilen bilgilere göre kredi kapsamında genellikle ipotek tesis ücreti ve tapu müdürlüğü nezdinde ödenen harç ve döner sermaye bedelleri de devreye giriyor.

Konut kredisi kullanan kişinin üzerine alınan taşınmaz, kredi borcu bitene kadar banka lehine ipotek ediliyor. Bu işlem için tapuda ödenen masraflar, borçlu tarafından karşılanıyor. Kredi vadesi sonunda ipoteğin kaldırılması (fek işlemi) için de ayrıca düşük tutarlı bir harç ve masraf talep edilebiliyor.

Aktarılan bilgilere göre son yıllarda en çok tartışılan başlıklardan biri de zorunlu-isteğe bağlı sigorta ayrımı. Zorunlu deprem sigortası (DASK), hem yasal zorunluluk hem de kredi şartı olarak öne çıkarken; konut sigortası, hayat sigortası ve işsizlik sigortası gibi ürünler çoğu zaman paket halinde sunuluyor.

Bankalar, faiz oranını düşük göstermek için bu sigortaları zorunluymuş gibi şart koşabiliyor. Oysa mevzuata göre tüketici, bankanın sunduğu poliçe yerine dilediği sigorta şirketinden poliçe alabilme hakkına sahip.

Bazı bankalar ayrıca hesap işletim ücreti almayan paket hesaplar, otomatik ödeme talimatı, kredi kartı aidatı gibi kalemler üzerinden dolaylı maliyet yaratabiliyor. Bu nedenle tüketicilerin, kredi sözleşmesi ve ücret–komisyon listesini imzalamadan önce detaylı şekilde incelemesi, gerekirse yazılı döküm talep etmesi öneriliyor.

Ekonomistler, konut kredisi maliyetini değerlendirirken yalnızca “aylık taksit” rakamına değil, yıllık maliyet oranı (YMO) ve toplam geri ödeme tutarına bakılması gerektiğinin altını çiziyor.

Bu hesaplamaya tüm masraflar dahil edildiğinde, ilk bakışta cazip görünen bazı kredi kampanyalarının, uzun vadede daha maliyetli olabildiği vurgulanıyor. Kısacası, konut kredisi kullanırken çıkan masraflar kalem kalem incelenmeden atılan imzalar, ilerleyen yıllarda bütçeyi zorlayabilecek sürpriz yükler doğurabiliyor.