Mücbir sebep ilan edilen sektörlerde vergi ödemeleri!
İnşaat sektörü için mücbir sebep ilanı halinde sadece bir ya da birkaç vergi ödevi için mi tüm vergiler için mi mücbir sebep hali geçerli olur? sorusu araştırılıyor. İşte konu hakkında tüm merak edilenler...
Yeni Ekonomi Danışmanlık AŞ. Kurucu Ortağı Nazmi Karyağdı, Dünya Gazetesi'nde ''Mücbir sebep, kimi vergilerde mükellefleri etkiler kimilerinde ise etkilemez mi?'' konulu yazısını kaleme aldı. İşte o yazı...
Koronavirüs salgını nedeniyle sık sık karşılaştığım bir soru var: “Bir bölge veya sektör için mücbir sebep ilanı halinde sadece bir ya da birkaç vergi ödevi için mi tüm vergiler için mi mücbir sebep hali geçerli olur?”
Elbette ki bu sorunun arkasında, Koronavirüs (COVİD-19) nedeniyle 518 seri no.lu VUK Genel Tebliği ile ilan edilen mücbir sebep hali kapsamına giren mükelleflerin; muhtasar ve KDV beyannamelerinin verilme ve ödeme sürelerinin ötelenmesi, Form Ba-Bs bildirimlerinin ötelenmesi, E-defterlerin imzalanması, oluşturulması ve GİB Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesinin ötelenmesi, e-defter beratlarının yüklenmesinin ötelenmesi, diğer vergilerin ötelenmemesi yatıyordu.
Mücbir sebebin tanımı
Vergi hukuku dünyasında mücbir sebebi “vergi mükelleflerinin, vergi sorumlularının ve ceza muhataplarının isteseler dahi hiçbir biçimde kendi çabaları ve iradeleriyle önüne geçemeyecekleri, oluşunu ve sonuçlarını engelleyemeyecekleri doğal veya yapay durumlar” şeklinde tanımlayabiliyoruz. (Ahmet Erol, Mükellef Hakkı Olarak Mücbir Sebepler ve Sonuçları, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2012, sayı 103)
Bir vergi ödevinde mücbir sebep hali var diğerinde yok
Vergi mükelleflerinin düz mantıkla anlayamadıkları husus; KDV ve muhtasar için var olan mücbir sebep halinin neden aynı mükellef grubu için gelir, kurumlar veya damga vergisinde olmadığıdır.
Bize göre de oldukça haklı bir tespit. Çünkü; mücbir sebep hali ödevleri yerine getirmeye engel bir durum ise tüm ödevleri eşit bir şekilde engelliyor demektir. Bu nedenle de bu şekilde vergi seçerek ilan edilen mücbir sebep halinin hem vergilemede adalet ilkesine hem de tabiat kanunlarına ters olduğunu düşünüyorum. Kaldı ki 65+ SM, SMMM, YMM’ler ile bunlarla hizmet sözleşmesi imzalayan vergi mükelleflerinde tüm vergi ödevleri kapsanarak doğru bir uygulama yapılmışken önceki grup için de böyle bir uygulamanın yapılması uygun olacaktır.
Böylelikle kamuoyunda sık sık gündeme gelen “gelir vergisi beyannamesi ertelensin, kurumlar vergisi beyannamesi ertelensin” talepleri de taksit taksit karşılanmamış olur.
Gelir İdaresi parçalı mücbir sebep yetkisine sahip mi?
Aslında Gelir İdaresi VUK’un kendisine verdiği yetkisini kullanıyor.
2004 öncesinde böyle bir yetkisi yokken, VUK Md.15’e eklenen bir cümle ile vergi türleri itibariyle yetki kullanabilme imkanı ortaya çıktı. Ancak kanun maddesine eklenen bu hüküm, İdareye seçicilik imkanı kazandırsa da mükellef haklarına uygun bir düzenleme olmadığı kanısındayız.
Özetle vergi ödevini yerine getirmeye engel bir hal varsa bu tek tek, vergi vergi değil tüm ödevleri aynı anda etkiler. Zira yaşamın gerçeği tam da budur.
