Nizameddin Aşa: Türkiye’deki konut stoku arttı!

Türkiye’de gün geçtikçe hayat daha da pahalı hale geliyor. Enflasyonun yüzde 8’lerden inmediği, işsizliğin çift haneye demirlediği, asgari ücretin 1.300 lira olduğu Türkiye’de zorla mutfak ve kira harcamalarını karşılayan yurttaşın ev sahibi olması için konut kredisi faizlerinin yüzde 1’in altına inmesi bir anlam ifade etmiyor. Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı yüzde 26 ile konut ve kira harcamaları alırken para biriktirip ev sahibi olmak dar gelirli için neredeyse imkânsız. Arsa maliyetlerinin yüksekliğini bahane eden müteahhitler ise neredeyse alt gelir grubuna konut üretimini durdurdu. Hem istatistikler hem de uzmanlar konut satışlarında bir gerileme olduğunu ortaya koyuyor. Hatta uzmanların bir kısmı şu anda Türkiye’de 1 milyonun üzerinde konut arzı fazlası olduğunu söylüyor. Bunun ana nedeni olarak da alt orta gelir grubunun ihtiyacına karşılık sürekli lüks konut üretimi gösteriliyor. Türkiye’de alt gelir grubunun yıllık 70 binin üzerinde konut ihtiyacı var ama bu kesime yönelik üretim sıfır. Son açıklanan verilere göre Türkiye’de 1 milyon civarında konut stoku var. Bunların yüzde 70’i lüks konutlardan oluşuyor.

SATIŞLAR DÜŞTÜ

Yapılan araştırmalara göre metrekare fiyatları 1.263 lira ile 2 bin 74 lira arasında olan, 8 bin konut ihtiyacına karşılık 11 adet üretim yapılıyor. Burada 3 bin adetlik arz fazlası meydana geliyor. Fiyatlar 2 bin lirayı aştığında arz çok daha yukarı çıkıyor. Örneğin 8 bin adet ihtiyaca karşılık, 63 bini aşkın adet konut üretim yapılıyor. Türkiye genelinde konut satışları 2016 Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15.8 oranında azalarak 81 bin 343’e geriledi. Türkiye genelinde ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 23 azalış göstererek 23 bin 756’ya indi.

5 MİLYON TL'YE ÇIKIYOR

15 Temmuz darbe girişiminden sonra piyasayı canlandırmak ve konut satışlarını yükseltmek için özellikle lüks konut üretimine odaklanan Emlak Konut ve Gayrimenkul ile Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) üyesi firmalar öncülüğünde başlatılan indirim kampanyalarında dar gelirlinin ev alması hayal. 40’ı aşkın firmanın 56 bin konut ve 3 bin 200 ofis için başlattığı kampanya kapsamında 1 Ağustos’tan itibaren yüzde 20 peşinat ve yüzde 0.70 faiz uygulanıyor. Projelerde yer alan dairelerin ortalama fiyatları 1+0’larda 300 bin TL’den başlayıp dairenin metrekare büyüklüğüne göre 5 milyon liraya kadar çıkabiliyor. Bakanlar Kurulu ise geçen hafta 150 metrekarenin üzerindeki konutlar için yüzde 18 olan KDV oranını yüzde 8’e indirdi. Başta İstanbul olmak üzere büyükşehirlerde son dönemlerde üretilen büyük metrekareli konutların neredeyse tamamı lüks konut segmentinde yer alıyor. Vergi ve faiz indirimlerine rağmen ay sonunu zor getiren dar gelirlinin bu projelerde ev alması imkânsız.

PSİKOLOJİK RAHATLAMA

Misyoncular Odası Yöntem Kurulu Başkanı Nizameddin Aşa, Türkiye’de 1 milyon civarında konut stokunun bulunduğunu, ancak bu sayının son üretilen konutlarla arttığını söyledi. Aşa, “Son dönemlerdeki faiz indirimleri ve kampanyalarıyla satışlarda yüzde 7’lik artış olduğu söyleniyor. Bu oran içinde bulunudğumuz dönem için psikolojik bir rahatlama yarattı” dedi. “Son iki yıldır konut satışların düşmesine rağmen REIDIN’in Ağustos 2016 araştırmasına göre ise son 2 yılda konut satış fiyatları yüzde 31, kira fiyatlarında da yüzde 27 artış yaşandı. Kirada oturan bir ailenin halen ikamet ettiği konutu 10 yıl vadeli kredi ile satın alma seçeneğini değerlendirdiğini düşünelim. Ya kira ödeyecekler ya da kredi taksiti. Kredi taksiti doğal olarak kiradan daha yüksek olacak. Kirayı aşan taksit tutarı konut satın almanın maliyeti olacak.”

İstanbul'da Nisan 2011-Nisan 2016 döneminde konut fiyatlarında yüzde70.76, Gaziantep, Kilis ve Adıyaman'da yüzde 44.22 seviyesinde reel artış oldu.Aydın, Denizli ve Muğla'daki artış yüzde 43.46, İzmir'de reel fiyat artışı yüzde32.32 iken Ankara'da yüzde 12.13'lik artış göze çarpıyor.

Şehriban KIRAÇ/Cumhuriyet