Son 5 yılda ev sahipleri değişen en değerli yalı ve köşkler!
İpar Köşkü’nün yeniden satışa çıkmasıyla gündeme gelen Ali İpar’ın dünyanın en büyük armatörlük şirketlerinden birini kurma fırsatı 27 Mayıs engeline takıldı….
Geçen ay 45 milyon dolar bedelle satışa çıkarılan İpar Köşkü, 1950’lerde Türkiye’nin en zengin ailelerinden İparların ihtişam sembolüydü. Satılırsa dördüncü defa el değiştirecek olan köşk, adını aldığı İpar Ailesi’ni de yeniden gündeme getirdi. Ailenin en sansasyonel ismi hiç kuşkusuz Ali İpar’dı. Hikayesi aynı zamanda Türkiye’nin geçmişinde neden dünya devine dönüşen şirketler olmadığını da barındırması açısından bir hayli ilginç.
Forbes'teki Özer Turan'ın haberine göre; 2015’te 91 yaşında Brezilya’da hayatını kaybeden Ali İpar, 1900’lerin ilk yarısında “şeker kralı” ve “Atatürk’ün müteahhidi” olarak anılan Hayri İpar’m oğlu. İkinci Dünya Savaşı yıllarında ABD’ye gidip Los Angeles’a yerleşmeleri ve Hayri İpar’m işlerini oğluna devretmesiyle aile için yeni bir dönem başladı. Zengin bir ailenin oğlu olarak ABD’de yaşadığı şaşalı hayat ve aralarında Rita Hayworth ve Ava Gardner gibi dönemin Hollywood yıldızlarıyla yaşadığı aşklar, Ali İpar’ı 1950’lerde sadece Türkiye’nin değil, dünyanın en bilinen isimlerinden biri yapmıştı.
İpar, ABD’de bir yandan babasının işlerini yürütürken diğer yandan aile servetini büyütecek yeni fırsatları kovalıyordu. ABD’nin İkinci Dünya Savaşı’nda kullanmak üzere çok sayıda ürettiği yük gemilerinin savaşın ardından atıl duruma düşmesi İpar’a aradığı fırsatı verdi. Amerikan donanması bu gemileri satılığa çıkardığında babasının ticaret hayatı nedeniyle denizciliğe çok da uzak olmayan İpar, çok ucuza olduğunu bildiği gemileri satın almak için girişimde bulundu. ABD’den beş gemi satın alan İpar, toplamı 2,5 milyon dolar tutan satış bedelini de beş taksitte ödemek üzere anlaştı. Hemen uluslararası deniz taşımacılığına başlayan İpar’m ilk işlerinden biri Et Balık Kurumu’nun ABD’den getirttiği margarinlerin nakli-yesi oldu.
Dünyanın önemli armatörlerinden biri olmak için çıktığı yol ise Türkiye hapishanelerinde son buldu. Çünkü o dönemde yurtdışına döviz çıkarmak önemli suçlardan biriydi. Aslında İpar’ın en önemli suçlarından biri, dönemin başbakanı Adnan Menderes’e yakın olmasıydı. Hatta gemileri satın aldığında verdiği davete, o günlerde ABD’de olan Menderes de katılmıştı. Bu durum Ali İpar’ın 27 Mayıs Darbesi sonrasında tutuklanarak Menderes ve arkadaşlarıyla aynı dönemde Yassıada Mahkemeleri’nde yargılanmasına neden oldu. Gerekçe ise gemileri satın alırken ödenen 500 bin dolar için izin alınmamasıydı. Mahkeme sonrasına iki yıl cezaevinde kalan İpar’ın satın aldığı gemilere de el konuldu. Süleyman Demirel’in başbakanlığı döneminde çıkan aftan yararlanarak tahliye olan İpar, sonrasında Brezilya’ya yerleşti.
Bu zor günlerde İstanbul’un sembol yapılarından Mısır Apartmam’nı satmak zorunda kaldı. Şimdiki sahipleri Mehmet Nazif Günal ve Şadan Kalkavan tarafından yeni-
den satışa çıkarılan İpar Köşkü’nü ise dönemin en büyük bankerlerinden Abidin Özden’e (Banker Kastelli)...
İpar’ın satın aldığı için neredeyse bütün aile servetini kaybetmesine neden olan gemileriyse döneminde dünyanın en büyük armatörüne dönüşen İzmir asıllı Yunan işadamı Aristotle Sokratis Onassis satın aldı. Türk bürokrasisi ve mahkemelerince İpar’ın hapse atılmasına neden olan gemiler, Onassis’e 20’nci yüzyılın en büyük armatörü unvanını getirdi.
TARİHİN DEVRİ
İstanbul’a kimliğini kazandıran ve aynı zamanda zenginliğin en önemli sembollerinden biri olarak algılanan yalı ve köşkler, sayılarına kıyasla oldukça canlı bir piyasaya sahipler. Üç yıl önce İstanbul Boğazı’nda sıralanan 650 yalının 43’ü satılıkken 2018’de bu sayı 70’e ulaştı. Dönemin zenginleri değiştikçe sahipleri de değişen bu ihtişamlı gayrimenkullerin en önemli örneklerinden olan İstanbul, Çiftehavuzlar’daki İpar Köşkü yeniden satışta. 1901’de Cemil Topuzlu tarafından yaptırılan köşk, inşasından 30 yıl sonra ‘Atatürk’ün müteahhidi’ olarak bilinen Hayri İpar’a satılarak günümüzdeki adını almıştı. 1980’de ise Banker Kastelli’ye, 17 yıl sonra da şimdiki sahipleri Şadan Kalkavan ve Mehmet Nazif Günal’a 8,5 milyon dolara satıldı. Şimdilerdeyse 45 milyon dolar ödeyecek yeni sahibini bekliyor. Tabii İpar Köşkü yalnız değil, işte son beş yıldaki ev sahipleri değişen en değerli yalı ve köşkler...
1-Erbilginler Yalısı, Yeniköy
Satış değeri: 100 milyon Euro
Son beş yılın en değerlisi unvanı, Şehzade Burhanettin Efendi Yalısı olarak da bilinen Yeniköy’deki Erbilginler Yalısı’na ait. 2015'te Sani Müfit Erbilgin tarafından Katarlı İş Adamı Abdulhadi Mana Al-Hajri’ye 100 milyon euro’ya satıldı.
2-Baran Yalısı, Yeniköy
Satış değeri: 50 milyon Dolar
Dilek Sabancı’nın 2013’te Baran Ailesi’nden aldığı Baran Yalısı, Sabancı’ya 50 milyon dolara satılmıştı. Bu satışla Dilek Sabancı dördüncü, Sabancı Ailesi ise 16’ncı yalısına sahip oldu. Üç katlı yalı Yeniköy’de yer alıyor.
3-Neslişah Sultan Yalısı, Kandilli
Satış değeri: 110 milyon Türk Lirası
Selahattin Beyazıt’ın 14 yıl kullandığı Neslişah Sultan Yalısı, 2012’de icradan satışa çıkarak 80 milyon liraya GSD Holding bünyesine geçti. Kandilli’de yer alan yalı geçen aylarda satışa çıkarıldı ve 110 milyon liraya Sinan Dereli’nin oldu.
4-İşkodralı Tahir Paşa Yalısı, Beykoz
Satış değeri: 46 milyon Türk Lirası
Işkodra Valisi Tahir Paşa’nın 1880’de yaptırdığı ve 1910’lu yıllarda yok olan yalı, bir önceki sahibi Halis Topraktan TMSF’ye geçmişti. 2013’te satışa çıkan yalının arazisini (aynısını yapmak koşuluyla) Çolakoğlu Ailesi, 46 milyon liraya satın aldı.
