Yüksek aidatlar nasıl önlenir?

Koronavirüs salgınında şikayet konuları arasında site ve lüks konutların aidatları yer alıyor. 2020'de yapılan araştırmalara göre İstanbul’da markalı konutlarda yüzde 27 artan aidatlar tekil binalarda ise, yüzde 10- 15 civarında oldu. İstanbul'da markalı konut projelerinde 100 metrekarelik daireler için ödenen ortalama aylık aidat bedeli 400-450 TL civarında. Fakat aidatlar daire başına 3 bin 500 TL'ye kadar da yükseliyor.

Kakıcı - Şimşek Hukuk Bürosu kurucularından Av. Elvan Kakıcı Şimşek, aidatların aşırı yükseltilmesini önlemenin ve denetlenmesinin en kolay yolunun şikayet etmek yerine senede bir defa yapılan kat malikleri genel kuruluna katılmak olduğunu söyledi.

Markalı konut projelerinde oturulduğunda, site yaşamının apartman yaşamına göre daha maliyetli olduğunu bilmek gerektiğini dile getiren Şimşek, “Site aidatı, daha fazla ortak alan kullanımı olduğundan bağımsız apartman aidatlarına göre çok daha yüksektir. Açık veya kapalı havuz, bahçe kullanımı, spor alanları, güvenlik, temizlik, ortak çeşitli yaşam alanları, bağımsız yönetici veya muhasebeci gibi giderler site aidatının yüksek olmasına neden olmaktadır.” şeklinde konuştu.

Bina ve sitelerde kimlerin hangi giderlerden sorumlu olduğunun, Kat Mülkiyeti Kanunu’nda detaylı şekilde açıklanan hususlardan olup tarafların haklarının birçok madde ile düzenlendiğini de dile getiren Şimşek, “ Markalı konut projelerinde ve sitelerinde aidat, ortak kullanım alanlarına, bu alanların giderlerine göre Kat Malikleri genel kurulunda belirlenir.  Kat Malikleri Kurulunun pandemi dönemi için olağanüstü toplantı yapıp, belli aidat kalemlerinin mesela havuz, sosyal tesislerin kullanılamamasından dolayı indirilmesini veya hiç alınmamasını karara bağlayabilirler. Böyle bir olağanüstü veya zamanı gelmiş bir olağan genel kurulda aidatların indirilmesi veya hiç ödenmemesi kararı alınmamış ise kat malikleri bu aidatların ödenmesinden muaf olamazlar ve itiraz etme hakları da bulunmamaktadır. 

Kanun düzenlemesine göre birtakım giderlerden herkes eşit oranda sorumlu iken bazı giderlerden ise daire, ofis, dükkân gibi bağımsız bölüm sahipleri arsa payları oranında sorumludur. Bu kapsamda, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 20.maddesine göre kat maliki; temizlik, Kaloriferci, Bahçıvan, Bekçi / güvenlik giderlerinden herkes eşit oranda sorumludur. Dolayısıyla bir kişi kendi evinin daha küçük olduğunu ileri sürerek bu giderlere daha az katılması gerektiğini ileri süremeyecektir. Kat malikleri; ortak yerlerin bakımı, korunması, güçlendirilmesi, onarılması için yapılan giderlerle, ana gayrimenkulün sigorta giderleri ve yönetici aylığına ilişkin giderlere arsa payları oranında katlanacaklardır. 

Pandemi ile birlikte; sitelerde spor salonu, sauna, oyun alanları, kafeler ve restoranlar gibi insanların toplu olarak vakit geçirdiği birçok alanın geçici olarak hizmete kapatılmıştır. Bu tip ortak alanların kapatılmasıyla site aidatlarını oluşturan personel giderleri, sigorta gibi giderler sabit kalsa da ortak alan harcamaları düştü. Beraber kullanılan elektrik, doğalgaz ve su da azalmıştır. Aidatların aşırı yükseltilmesini önlemenin ve denetlenmesinin en kolay yolu, şikayet etmek yerine yılda bir kez yapılan kat malikleri genel kuruluna katılmak, hatta imkân varsa yönetimde görev almaktır. Eğer yaşadıkları sitede pandemi nedeni ile henüz olağanüstü toplantı yapılmamış ise bunun talep edilmesi gerekmektedir.  Yönetim hesaplarında bir sorun olması, aidatların çok yüksek olması ya da mücbir sebep hallerinde aidatlarda gerekli revizyon ve indirimlerin yapılmaması halinde ise kat malikleri site yönetimine dava açabilir. Yönetim usulsüz harcamalardan hem hukuki hem de cezai olarak sorumludur.” dedi.

Apartman aidatı neye göre belirlenir?