8 soruda oturma hakkı nedir?

Oturma hakkı, bir diğer ifadeyle sükna hakkı bir bağımsız bölümden "konut" olarak yararlanma hakkı oluyor. Bu hakkın sınırları ve yetkileri, Medeni Kanun kapsamında belirleniyor.

Kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, intifa hakkına ilişkin hükümler oturma hakkına da uygulanıyor. Peki, oturma hakkı nasıl kurulur? Oturma hakkı sahibinin hakları nelerdir?

1- Oturma hakkı nedir?

Oturma hakkı; Medeni Kanunun 823. maddesine göre, "Bir binadan veya onun bir bölümünden "konut" olarak yararlanma yetkisi" olarak tanımlanıyor. 

2- Oturma hakkı nasıl kurulur?

Kat mülkiyetine geçmiş mesken nitelikli bağımsız bölümler üzerinde oturma hakkı kurulabiliyor. Bu hakkın kurulabilmesi için aşağıdaki belgeler gerekli oluyor.

Oturma hakkı kurulması için gereken belgeler:

- Oturma hakkı tesis edilecek taşınmaz malın tapu senedi
- Tapu senedi yoksa taşınmaz malın ada ve parsel numarasını belirtir belge veya malikinin sözlü beyanı
- Oturma hakkı tesisini isteyen tarafların veya yetkili temsilcilerinin fotoğraflı nüfus cüzdanları veya pasaportları ile temsilciliğe ilişkin belgeler
- Tarafların son altı ay içinde çekilmiş 6 x 4 cm büyüklüğünde birer vesikalık fotoğrafları
- Tarafların vergi kimlik numaralarını gösterir vergi dairesinden alınmış belge
- Oturma hakkı mahkeme kararı ile tesis edilecekse kesinleşmiş mahkeme kararı
- Oturma  hakkı evin tümünde değil de bir kısmında kuruluyorsa hangi kısım üzerinde kurulduğu inşaat projesinde belirlenmeli, proje yoksa bir krokiye bağlanmalı
- Deprem Sigortası 

3- Oturma hakkı sahibinin hakları nelerdir?

Oturma hakkının kapsamı, genel olarak hak sahibinin kişisel ihtiyaçlarına göre belirleniyor. Oturma hakkı sahibi, hakkın şahsına özgülendiği açıkça belirtilmedikçe, bina veya onun bir bölümünde ailesi ve ev halkı ile birlikte oturabiliyor.

Binanın bir bölümü üzerinde oturma hakkına sahip olan kimse, ortaklaşa kullanmaya özgülenen yerlerden de yararlanabiliyor.

4- Oturma hakkı devrilebilir mi?

Oturma hakkı, başkasına devredilemiyor. Miras olarak da bırakılamıyor.

5- Oturma hakkı haczedilir mi?

Oturma hakkı haczedilebiliyor ancak bu haciz, malın mülkiyetine etkili olmuyor. Haciz konusunu, o şeyin hâsılatı, semereleri teşkil ediyor.

Oturma hakkının haczi halinde, icra dairesi, adresi bilinen kuru mülkiyet sahiplerine -ilgili üçüncü kişi sıfatıyla- haczi bildiriyor. Ancak, bu bildirim (tebligat), haczin tamamlanması için zorunlu bir bildirim yapılmış olması gerekmiyor. İcra-i satışa çıkan gayrimenkul üzerinde kullanım hakkı varsa satış sonrasında yeni malik yalnızca kuru mülkiyetin sahibi oluyor. Bu durumda gayrimenkulün oturma hakkı devam etmiş oluyor.

6- Oturma hakkı olan ev işyeri olarak kullanılabilir mi?

Oturma hakkı bir evde oturmak olduğuna göre burada oturmaktan kasıt ikamet etmek olduğu için evin başka bir amaçla kullanılamıyor. Dolayısı ile oturma hakkı olan ev, iş yeri olamıyor.

7- Oturma hakkı tapuya şerh edilebilir mi?

Oturma hakkı tapuya şerh edilebiliyor. Bu işlem için bazı belgelerin temin edilmesi ve belli oranlarda harç ödemesinin yapılması gerekiyor.

8- Oturma hakkı ne zaman sona erer?

Oturma hakkının sona ermesine yol açacak sebepler, kanunen taşınmaz üzerinde intifa hakkını sona erdiren sebeplerle eş tutulmuş olup şu şekilde sıralanıyor:

- Taşınmazın tamamen yok olması
- Kamulaştırma
- Mahkeme Kararı
- Cebri İcra
- Ölüm, Kararlaştırılan Sürenin Dolması
- Terkin

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com