Dar mükellefler için kira geliri rehberi!
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından Dar Mükellefler (Türkiye'de Yerleşmiş Olmayan Yabancı Ülke Vatandaşları ile Yurtdışında Yerleşik Türk Vatandaşları) İçin Kira Geliri Rehberi yayınlandı. İşte rehberde yer alan bilgiler..
Dar mükellefler için kira geliri rehberi!
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından Dar Mükellefler (Türkiye'de Yerleşmiş Olmayan Yabancı Ülke Vatandaşları ile Yurtdışında Yerleşik Türk Vatandaşları) İçin Kira Geliri Rehberi Yayınlandı. İşte Dar mükellefler için kira geliri rehberinde yer alan esaslar:
Dar mükellefler için kira geliri rehberi 2014..
GİRİŞ
Türkiye’de yerleşmiş olmayan gerçek kişiler, dar mükellef olarak tanımlanmakta ve bunların sadece Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar vergiye tabi olmaktadır. Bu anlamda dar mükelleften kasıt, ikametgahı Türkiye’de
bulunmayanlar veya bir takvim yılı içinde devamlı olarak Türkiye’de altı aydan fazla oturmayanlardır.
Bu Rehber, 2013 yılında sahip oldukları mal ve hakları kiraya veren dar mükelleflere; kira gelirine konu mal ve haklar, vergiden istisna kira tutarı, beyan
edilen kira gelirlerinden indirilecek giderler, kira ödemelerinde vergi kesintisi ve ödenmesi gereken verginin hesaplanması konularında genel bilgiler sunmak
amacıyla hazırlanmıştır. Rehberde, dar mükelleflerin elde ettikleri kira gelirinin hangi hallerde beyan edileceğine ve beyan edilmesi gereken tutarın tespitine ilişkin açıklamalı örnekler de yer almaktadır.
1. KİRA GELİRİ
Gelir Vergisi Kanununda belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirler “gayrimenkul sermaye iradı” olarak ifade edilmektedir ve belli koşullarda gelir vergisine tabi tutulmaktadır.
Gayrimenkul sermaye iradının mükellefi, kira gelirine konu mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri ile kiralanmış bir mal veya hakkın kiraya verilmesi durumunda kiracılarıdır.
2. KİRA GELİRİNE KONU MAL VE HAKLAR
Kira gelirine konu mal ve haklar, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde tanımlanmıştır. Bunlar;
Arazi, bina, maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı,
Voli mahalleri ve dalyanlar,
Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri,
Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar,
Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı, alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar,
Telif hakları,
Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları,
Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri
olarak ifade edilmektedir.
İhtira beratının mucitleri veya kanunî mirasçıları ile
telif haklarının müellifleri veya bunların kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.
Yukarıda yazılı mallar ve haklar, ticarî veya zirai bir işletmeye dahil bulunduğu takdirde bunların iratları ticarî veya zirai kazancın tespitine ilişkin hükümlere göre
hesaplanır.
Tüccarlara ait olsa dahi, işletmeye dahil bulunmayan gayrimenkullerle hakların kiraya verilmesinden elde edilen gelir de gayrimenkul sermaye iradı kabul edilir.
Vakfın gelirinden hizmet karşılığı olmayarak alınan hisseler ile zirai faaliyete bilfiil iştirak etmeksizin sadece üründen pay alan arazi sahiplerinin gelirleri de
gayrimenkul sermaye iradı kabul edilir.
3. KİRA GELİRİNİN ELDE EDİLMESİ
Kira gelirinde gelirin elde edilmesi, tahsil esasına bağlanmıştır. Tahsil esasına göre kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden veya ayni olarak tahsil edilmiş olması gerekmektedir.
3.1. Kira Bedelinin Nakden Tahsil Edilmesi
Kira bedelinin nakden tahsil edilmesi, kiranın Türk parası veya yabancı para ile ödenmesini ifade eder. Alınan çek bedelleri de nakden tahsilat sayılır.
Mükellefler tarafından o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak tahsil edilen kira bedelleri, tahsil edildiği yılın hasılatı sayılır.
Örneğin; 2010, 2011 ve 2012 yılları kira gelirleri topluca 2013 yılında tahsil edilirse, 2013 yılının geliri olarak dikkate alınacaktır.
Gelecek yıllara ait olup, peşin tahsil edilen kira bedelleri, ödemenin yapıldığı
yılın değil, gelirin ilgili olduğu yılın hasılatı olarak kabul edilir.
Örneğin; 2013, 2014 ve 2015 yılları kira gelirleri topluca 2013 yılında tahsil edilirse, her yıla ait kira bedeli ilgili yılda beyan edilecektir.
Döviz cinsinden kiraya verme işlemlerinde tahsilatın yapıldığı tarihteki T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınarak gayri safi hasılat belirlenir.
3.2. Kira Bedelinin Ayni Olarak Tahsil Edilmesi
Kiranın ayni olarak alınması halinde, tahsil edilen kiralar Vergi Usul Kanunu
hükümlerine göre emsal bedeli ile paraya çevrilir.
3.3. Kiraya İlişkin Tahsilat ve Ödemelerin Belgelendirilmesi
Kira geliri elde edenler ile kiracıların;
- Konutlarda her bir konut için 500 TL ve üzerinde kira geliri elde edilmesi halinde,
- İşyerlerinde ise, miktar sınırlaması olmaksızın
kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idareleri tarafından düzenlenen belgelerle tevsik etmesi zorunluluğu
bulunmaktadır.
Banka, benzeri finans kurumları veya posta idareleri aracı kılınmak suretiyle, para yatırma veya havale, çek veya kredi kartı gibi araçlar kullanılmak suretiyle yapılan tahsilat ve ödemeler karşılığında dekont veya hesap bildirim cetvelleri düzenlendiğinde, bu belgeler tevsik edici belge kabul edilecektir. Bankaların internet şubeleri üzerinden yapılan ödeme ve tahsilatlar da aynı kapsamdadır.
Söz konusu zorunluluklara uymayanlara kesilecek ceza, Verg, Usul Kanununun Mükerrer 355 inci maddesinin o yıl için belirlenen özel usulsüzlük cezası miktarından az olmamak üzere her bir işlem için bu işleme konu tutarın yüzde 5'idir.
4. KİRA BEDELİNİN HİÇ OLMAMASI VEYA DÜŞÜK OLMASI
Kira bedelinin hiç olmaması veya düşük olması halinde, “emsal kira bedeli” esas alınır. Buna göre;
Gayrimenkulün bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılması,
Kiraya verilen gayrimenkulün kira bedelinin emsal kira bedelinden düşük olması hallerinde emsal kira bedeli esası uygulanacaktır.
Kiraya verilen bina ve arazilerde emsal kira bedeli, varsa yetkili özel makamlarca veya mahkemelerce saptanmış kira bedelidir. O bina ya da arazi için kira takdiri veya tespiti yapılmamışsa emsal kira bedeli, emlak vergisi değerinin % 5’idir.
