Dubai Airshow Al-Maktoum’da 13’üncü defa kapılarını açtı!

Bir başarı hikâyesinin, yani Dubai’nin şaşırtıcı taraflarından biri de havacılık sektöründe kaydettiği gelişmeler. Buna hafta içinde bizzat şahit oldum. 1989’dan beri düzenlenen ve Ortadoğu’da havacılığın nabzını tutan Dubai Airshow; bu sene 28 Ekim’de hizmete giren, dünyanın en büyük havalimanı olmaya koşan Al-Maktoum’da 13’üncü defa kapılarını açtı. AlMaktoum’un da bir parçası olduğu devasa proje, Dubai World Central’daki ‘Aviation City’de (havacılık kenti) düzenlenen fuar, Emirates, Etihad ve Katar havayollarının ilk günde verdiği 200 milyar dolarlık rekor siparişle tüm istatistikleri altüst etti. 60 ülkeden 1065 firmanın katıldığı Dubai Airshow’u dünyanın dört bir yanından yaklaşık 60 bin kişi ziyaret etti.

ARAPLAR AMERİKA’YI COŞTURDU

Boeing, dünyanın en büyük ve en etkili çift motorlu yolcu uçağı 777X’in rekor kıran siparişlerle lansmanını yaptı. Ardından kesin ve opsiyonlu olmak üzere toplamda 321 adet sipariş aldı ve Dubai’de havacılık tarihine rekorlarla geçti. Bu yeni, kompozit kanatlarla donatılacak uçak ailesi, rakiplerine göre yüzde 12 yakıt tasarruflu olacak. Boeing, aynı zamanda 787 Dreamliner ve diğer modelleri içinde opsiyonlarla birlikte toplam 477 uçaklık sipariş aldı. Geride kalan Airbus ise 160 adet uçakla yetindi. Öyle görünüyor ki, altyapısıyla da havacılığın her alanına hitap etmeye hazırlanan Al Maktoum Havalimanı’ndaki bu fuar, önümüzdeki yıllarda daha çok sürprizle karşımıza çıkacak.

Dubai World Central (DWC) isimli devasa proje, “Serbest Bölge” olarak tasarlanmış ve bu bölgede lojistik, havacılık, ticaret, fuar, insani yardım, konaklama ve bunun gibi alanlarda aktiviteler gerçekleştirilecek. Bu aktivitelerin hepsi de Al Maktoum Havalimanı’nın etrafında toplanacak. Sadece inşaat alanı 140 kilometrekareyi kapsayan ve proje büyüklüğü olarak da 220 kilometrekareyle dünyanın 4’üncü en büyük havalimanı olan Al Maktoum, yılda 160 milyon yolcu ağırlama hedefiyle, yoğunlukta dünyanın 1 numarası olmayı planlanıyor. 27 Haziran 2010’da kargo uçaklarını ağırlamaya başlayan havalimanı, 28 Ekim’de ilk yolcu uçağına kapılarını açarak, hizmete başladı. Ardından geçtiğimiz günlerde çok konuşulan bir fuara ev sahipliği yaparak, planlanan hedefe yürüdüğünü ortaya koydu.

GELECEĞİN HAVACILIK ŞEHRİ

Yaşanan ekonomik krizler sebebiyle, dev proje DWC ve Al Maktoum Havalimanı, tam kapasiteyle hizmete girmesi için planlanan takvimde değişiklikler, gecikmeler yaşanmış. Projenin tamamının 2017’de bitirilmesi düşünülürken, şu sıralar 2027’den bahsediliyor. Fakat bütün tesisleri tamamlandığında, yılda160 milyon yolcu ve 12 milyon ton kargoya hizmet verebilecek.

Aynı zamanda planlanan imar ve iskânlarla, bölgenin gelecekte 900 bin kişiyi ağırlaması ön görülüyor. Bu nedenle de gelişim planı, üç önemli faktör üzerine kurulmuş: Dubai’nin coğrafik konumu, Ortadoğu’da havalimanlarının artan önemi ve bölgenin patlayan havacılık sektörü. DWC’nin gelişim planına göre bu devasa proje; Konaklama Şehri, Lojistik Şehri, Şirket Parkı, Ticaret Şehri, Havacılık Şehri, Personel Köyü ve Al Maktoum Havalimanı gibi alanlardan oluşacak. İletişim, Eğitim Alanı (Üniversite), Pilot Akademisi, Ar&Ge, Helikopter Sahası, Tedarik Zinciri (Endüstri), Ticari Alan, İşçi Girişi, Simülatör, İş Havacılığı, Misafir Alanı gibi bölgelerden oluşan “Havacılık Şehri” dünyanın en büyük “bakım, onarım ve kontrol” (MRO) merkezini içerecek. Bu sebeple çağımızın havacılık dünyasının ihtiyaçlarını karşılayan bir ekosistem olarak kurulmuş. Sadece havayolu olarak bir HUB/MERKEZ değil, havacılık endüstrisinin en önemli buluşma noktası olması hedefleniyor.

Yaklaşık 132 milyar dolara mal olması beklenen DWC projesinin, 33 milyar doları Al Maktoum Havalimanı için ayrılmış. Dünyanın en büyük yolcu uçağı A380 başta olmak üzere her türlü hava aracına hizmet verecek havalimanının toplam pist sayısı 5 olacak. Emirates Havayolları’nın 2020 ortalarında Dubai Havalimanı’ndan, Al Maktoum Havalimanı’na geçmesi planlanırken, Emirates SkyCargo’nun ise 2014’te burayı kullanmaya başlaması bekleniyor.

Daha da ilginç olan ise EXPO 2020’yi de hedefleyen Dubai yetkililerinin, aynı sene Dubai Havalimanı ve Al Maktoum Havalimanı’nda, yani her iki meydanda, toplam 260 milyon yolcu ağırlamaya hazırlanması. Bu durumu Türk Hava Yolları ve Ulaştırma Bakanlığı’nın dikkate alması gerekir. Dubai Havalimanı’nın 2012’de 57.7 milyon yolcu ağırladığı ve Türkiye gibi yüksek oranlarda büyüdüğü ama daha planlı hareket ettiği göz önüne alınırsa, İstanbul-Dubai yarışı daha iyi okunabilir.

Jet motorları uçağı nasıl uçurur?

Uçakların toplam değerinin yaklaşık yüzde 25’ini motorları oluşturuyor. Takriben 25 bin parçadan oluşan jet motorları, 575 tonluk ağırlığa sahip dolu, bir jumbo jeti nasıl oluyor da gökyüzüne çıkarıp binlerce kilometre güvenle uçurabiliyor? Rolls-Royce’un Berlin’deki Dahlewitz tesislerine Airport ekibinden Nazım Melih Oğhan, konuk oldu ve jet motorlarının nasıl çalıştığını fabrikasında inceledi. Basit yöntemle 4 aşamadan oluşan jet motorun çalışma prensibine göz atalım...

1) Emme

Motorların en ön bölümünde dönen fanlar, titanyum alaşımından ya da kompozit materyallerden yapılıyor. Birçok bıçaktan oluşan bu fanlar, motorun hava emme göreviyle yükümlü en önemli parçası. Rolls-Royce’un en büyük motorunda çapı 3 metreye varan bu dev fanlar saniyede 1.2 tonluk havayı motora aktarabiliyor. Fan emdiği bu havanın onda birini motor çekirdeğine iletiyor. Emilen bu havanın geriye kalan 10’da 9’luk büyük çoğunluğu da motor çekirdeğinin etrafından egzozla dışarıya atılıyor. Motor çekirdeğinin etrafından dolaşan bu hava, motorun itiş gücünün 4’te 3’ünü oluşturuyor.

2) Sıkıştırma

Çekirdeğe giden hava, hızla hareket eden birçok fan bıçağı tarafından ısıtılarak sıkıştırılıyor. Çekirdeğe iletilen hava; o kadar çok sıkıştırma aşaması atlatıyor ki, ilk aşamadaki hacminden 50 kat daha küçük bir hacim alıyor. Bu havanın son aşamadaki sıcaklığı da 700 dereceye kadar çıkıyor.

3) Yanma

Sıkışan ve ısınan hava yanma odasına gidiyor. Yanma odasında otomobillerimizde kullandığımız benzinin en arı hali olan kerosen denilen uçak yakıtıyla karışarak ateşleniyor. Böylece muazzam patlamalar oluşuyor ve ortaya çıkan gazlar motorun arkasına doğru hareket ediyor. Bu süreçte, sıcaklık, 2300 dereceye ulaşıyor. Güneş yüzeyinin yarı sıcaklığıa varan bu alan, erimemesi için de havayla soğutuluyor.

4) İtiş

Yanma odasından çıkan sıcak gazlar, türbinlerden geçiyor. Her türbin, sıcak gazlardan enerji alarak çalışıyor. Türbinlerin dönmesiyle, motorun ortasındaki şaft da dönerek ön taraftaki fanı ve yanma odasını çalıştırıyor. Hızlandırılmış hava, saatte yaklaşık bin 500 km hıza ulaşarak egzozdan geçmeden önce soğuk havayla birleşiyor. Ek bir itiş kuvveti sağlayan bu hava, son olarak egzozdan çıkarak motoru terk ediyor.

Habertürk Cumartesi