Kat karşılığı oran nasıl hesaplanır?

Türkiye İstatistik Kurumu sektör tarafından merakla beklenen inşaat maliyet endeksi verilerini resmen açıkladı. TÜİK’in resmi olarak açıkladığı rakamlara göre inşaat maliyet endeksi, 2025 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 0,88 artış gösterirken, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 22,40 artış gösterdi.

Açıklanan rakamlara göre bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 1,09 artış gösterirken, işçilik endeksi yüzde 0,52 artış gösterdi.

Ayrıca yine verilen detaylara göre bir önceki senenin aynı ayına göre malzeme endeksi yüzde 17,81 artarken, işçilik endeksi yüzde 31,39 arttı.

İnşaat maliyetlerindeki artış devam ederken, İnşaat Mühendisi Atakan Bakılan, resmi X hesabı https://x.com/atakanbakilan üzerinden yaptığı paylaşımda kat karşılığı oranın nasıl hesaplandığını açıkladı.



İnşaat Mühendisi Atakan Bakılan'ın paylaşımı şu şekilde:

 Kat Karşılığı Oran Nasıl Hesaplanır?
Kat karşılığı sözleşmelerde paylaşım genellikle iki yöntemle yapılır:

1. Yöntem: Alan Bazlı Paylaşım

 (m² Üzerinden)
Tüm bağımsız bölümlerin eşit değerde olduğu varsayılır. Örneğin toplam 1.000 m² satılabilir alanın %45-%55 oranla paylaşılması durumunda:

 Müteahhit: 450 m²

 Arsa Sahibi: 550 m²

Ancak bu yöntemde şerefiye (cephe, kat, yön) farkları dikkate alınmadığı için adaletsizlik riski taşır.

2. Yöntem: Değer Bazlı Paylaşım 

(Şerefiye Üzerinden – Doğru Yaklaşım)
Her bağımsız bölümün tahmini piyasa değeri belirlenir ve toplam hasılat bulunur. Taraflar bu değeri anlaşma oranına göre paylaşır.

Örnek 1:
Toplam hasılat: 118 birim – Paylaşım oranı: %50-%50

Müteahhit: İşyeri 1 (30) + Daire 1 (9) + Daire 3 (10) + Daire 5 (10) = 59 birim

Arsa Sahibi: İşyeri 2 (30) + Daire 2 (9) + Daire 4 (10) + Daire 6 (10) = 59 birim

Hem eşit alan hem de eşit değer paylaşımı sağlanır.

Örnek 2:
Arsa sahibi tüm işyerlerini ve 1. kattaki daireleri isterse:

Arsa Sahibi: 30x2 + 9x2 = 78 birim

Müteahhit: 10x4 = 40 birim
Pay oranı:

Arsa Sahibi: 78 / 118 = %66,1

Müteahhit: 40 / 118 = %33,9

 Bu durumda kat karşılığı oran fiilen %66’dır.

 Önemli Not:
Şerefiye değerleri dikkate alınmadan yapılan paylaşım taraflardan birinin mağduriyetine yol açabilir. Sözleşme öncesinde her bağımsız bölümün tahmini piyasa değerine göre paylaşım yapılmalıdır.