Mustafa İça, Kütahya'daki kentsel dönüşüm çalışmalarını anlattı!

            Belediye Başkanımız Mustafa İÇA, Belediyemiz Kentsel Dönüşüm proje çalışmalarını tanıtarak şunları ifade etti;

            “Kentsel Dönüşüm sadece Kütahya’nın gündeminde değil ülkemizin gündemi olan bir konudur. 5393 Sayılı Kanunun 73. Maddesinde yapılan değişiklikle birlikte çalışmalara başlayan Belediyemiz, 16 Mayıs 2012 tarihinde 6306 Sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi ve akabinde çıkartılan Uygulama Yönetmeliği ile de sürat kazanmıştır. Belediyemiz konuyla ilgili alt yapısı ve donanımını hazırlayarak çok güzel çalışmalar yapmıştır.

            Yasanın ön gördüğü uygulamalar ve vermiş olduğu imkânları ile birlikte Kütahya Belediyesi olarak 2010 yılından itibaren Kentsel Dönüşümü uygulamaya başladık. En önemli Kentsel Dönüşüm çalışmamız Osmangazi Mahallemizde Roman vatandaşlarımızın yoğun olarak yaşadığı mahallede oldukça başarılı oldu ve artık orada sonuca yaklaşıyoruz.

            Bunun dışında 6306 sayılı kanun öncesin de bölgesel anlamda doğal afet riski olan kentleşmenin yenilenmesi gereken yerlerle ilgili 12 adet bölgede bir çalışmamız olmuştu. Yeni çıkan yasa ve yönetmelikle beraber bu tanımlar da netlik kazanmış oldu. Belediye meclisimizde bununla ilgili çalışmaları hızla hazırladı.

6306 sayılı Yasa ile Kentsel Dönüşümün tanımı son kazandığı çerçevede;

- Eskiyen kent dokusunu yenilemek, yeniden inşa etmek ve restore etmek, 

- Kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak,

- Deprem riskine karşı tedbirler almaktır.

Daha öncede belirttiğim gibi Kütahya Belediyesi olarak biz 2010 yılında Kentsel Dönüşüme başladık ve Osmangazi Mahallemizde 5393 Sayılı Yasanın 73. Maddesine Göre Alınan Belediye Meclis Kararları ile uyguladık.  

Osmangazi Mahallesi Kentsel Dönüşüm Alanı yaklaşık 14 Hektarlık bir alana sahip olup, 1. ve 2. Bölge olmak üzere toplam 407 adet parsel bulunmaktaydı ve bunun 370 tanesinin şuanda işlemi tamamlandı. Sadece 37 adet parselin kamulaştırma işlemleri devam etmektedir. Yani Osmangazi Mahallesi Kentsel Dönüşüm ve Yenileme Alanında Kütahya Belediyesince uzlaşma yolu ile kamulaştırmaların %91’ e yakın kısmı tamamlanmıştır.

Kamulaştırma işlemlerimiz de sona yaklaşırken, orada yapılacak olan yeni projenin çalışmalarını da hiç beklemeden başlattık. 35.400 m2 yeşil alan, 4.800 m2 ticaret merkezi, 8.600 m2 sosyal tesisler, 40.000 m2 yollar ve 1009 araçlık da otoparkı olan Kütahya için prestij olabilecek bir proje hazırlattık.

Bu projede toplam 800 daire yapılması düşünülürken, bunun 15 tanesi 4+1, 17 tanesi 3+1, 8 tanesi ise 2+1 tip blok olarak tasarlanmıştır. Belediye olarak mimari projeleri bitirilmiş, uygulama projeleri de tamamlanmak üzere olan bu projedeki dairelerin 500 adedini ihale edeceğiz.

5393 Sayılı Yasaya göre devam eden çalışmalarımızda 20 milyon TL’ye yakın öz kaynak harcadık. Uygulama projelerimizde elektrik ve tesisat projelerimiz de eksik var, onları da en kısa zamanda tamamlayacağız.

6306 sayılı yasa ile Bakanlık tarafından bize 19 Haziran 2012 tarihinde yazıyla bildirerek yeni görevler verildi. Bunlar;, Afet altındaki tüm bu alanların belirlenmesi ve süratle Bakanlığa iletilmesi istenmektedir.

Diğer bir görevde; 14 Ağustos 2012 tarihinde gelen yazı ile tarafımıza bildirilmiş olup, Kentsel Dönüşüm Afet Riski Altındaki Alanlarda bulunan yapılar ile bu alanların dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde; fen - sanat norm ve standartlarına, sağlıklı ve güvenli yaşama şartlarına, iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere ait çalışmaların yapılması istenilmiştir.

Örneğin; hepimizin bildiği Yoncalı Kaplıcalarımızda 20.000 yatak kapasiteli Termal Turizm Tesisi projemiz var. Buradaki sorun;

1)      Yeni yapılacak 5 milyon m2 lik proje alanında serbest sağlık bölgesinin ve termal turizm tesis alanlarının yatırımcıya tahsisi gerekmektedir.

2)      Kentsel dönüşümünü yaparak, mevcut gelişime ayak uydurabilecek ve diğer yönden mevcut Yoncalı termal merkezimizde su kaynaklarının korunarak, 6306 sayılı yasanın ruhuna uygun olan örnek termal kent oluşturmak istiyoruz.

Ilıca Kaplıcalarımızda da yapılar ve zemin açısından benzer şeyler bulunmaktadır. Burada da 6306 sayılı yasaya uygun Kentsel Dönüşüm yapılması gereken alanları belirledik.

Kütahya Belediyesi olarak 2004 yılında bunlarla karşılaşacağımızı bilircesine bir çalışma yapmıştık. Yapılan çalışma, birçok ilde olmayan temel jeolojik ve jeoteknik raporlarını içeriyor. Yapılaşma ve konut anlamında ne yapılması gerekiyorsa zemin karakterlerine uygun olarak bu harita çalışmalarını bitirdik.

Harita çalışmasında Kütahya’ nın yapılaşma alanları ile ilgili Uygun Alanları, Önlem Şartlı Alanları, Ayrıntılı Jeoteknik Etüt Gerektiren Alanları, Uygun Olamayan Alanları ve Fay Hatları bulunmaktadır.

Kütahya’nın en büyük sorunlarından biriside derelerdir. Göreve geldiğimiz günden itibaren aldığımız mesafe maalesef yeterli değildir. Her defasından gelen Bakanlarımıza ve heyetlere bu sorunları aktarmamıza rağmen yeterli sonuçlar alamadık. Ankara’ da DSİ Genel Müdürlüğünde katıldığım bir değerlendirme toplantısında; 31.10.2012’ ye kadar 13 deremize ait taşkın koruma projesinin tamamlanması kararlaştırıldı.

Bu dereler öyle bir noktaya geldi ki ben yaşım itibariyle görmediğim kuru derelerin coştuğunu, 2-3 senedir iklim değişikliği ile beraber taşkınların meydana geldiğini hep birlikte gördük. Felaketin habercisi olarak görüyorum. Özellikle Kapan, Sarı Dere, Şembel Deresi ve Böcü Deresinin çok önemli feyezan sorunu var. Kapan Deresinin debisi 54 m3/sn’dir. Derelerin üstlerinin kapatılması, yol ve diğer yapılanmanın yer alması riski büyütmektedir. Mutlaka bu koruma taşkın alanlarının yine 6306 Sayılı Yasa çerçevesinde çözülmesi, direne edilmesi ve gerekirse yatakları değiştirilerek suların emniyetli şekilde porsuğa ulaştırılması gerekmektedir.

Bizde bunlarla ilgili çalışmaları yapıyoruz. 6306 Sayılı Yasaya göre bu derelerin taşkın alanlarının boşaltılması, yeşil alan olması gerekmektedir. Kentsel Dönüşümde yapacağımız en önemli işlerden bir tanesi de budur.

Çevre Düzeni Planına göre çalışmalarımız da devam etmektedir. Kütahya’da konut alanları gelişiyor ve gelişmek zorunda. Gelişim alanları açısından hepimizin önünü görmesi gerekmektedir. Kütahya nereye gitmeli yerleşim nasıl olmalı bunları incelememiz lazım. Buradaki en büyük yapım alanı Uydu Kent dediğimiz Üniversite ile Parmakören, İnköy ve  TOKİ  arasında bulunan yerleşim alanlarıdır. Burası kentsel dönüşüm öncesi mutlaka yerleşime açılmak zorundadır. En önemli konut yerleşimi açısından rezerv alanlarımız Belediyemiz Uydu Kenti projesidir. 1/5.000 ölçekli planlar onaylanmış olup, 1/1.000’ lik imar planları da tamamlandı. Burayı yasa çerçevesinde 18. Madde uygulaması için ihale edeceğiz ve ihale sonunda yatırımcılara, Kütahyalı hemşerilerimize daha sağlam bir zemin üzerinde, yeni sağlıklı kentleşmeyi ayrık nizamda ve yeşil alanlarıyla, rüzgar koridorlarıyla, kamu kampüs alanlarıyla, sosyal donatılarıyla ve geniş yollarıyla burayı da hazır hale getireceğiz.

Bildiğiniz gibi dereler ile ilgili taşkın koruma alanlarında yapılan kentsel dönüşüm aynı yerinde olamaz. Çünkü orada yapılaşma imkansızdır.

Aynı şekilde Küçük Sanayi Sitesi de ihtiyaç duyulan büyüklükte ve daha uygun alanda yapılaşmalıdır. Kale ve çevresindeki zemin açısından heyelanlı ve riskli alanlar etüt sonucuna göre farklı rezerv alanlarında kentsel dönüşüm için rezerv alanlarda olmalıdır.

Yine örnek olarak Kale çevresinde boşaltılan alan gibi. Geçtiğimiz günlerde 600-700 yıldır hiçbir şey olmayan Kale burçlarında maalesef son yıllarda yapılan restorasyonlarla bir tane burç çöktü. Evlerin üzerine doğru heyelanlara sebep oldu. Bu evlerin kaldırılması gerekmektedir. Bu evler mutlaka bulunduğu yere değil, başka bir yere yapılması gerekmektedir. Bu konularla ilgili de Bakanlığımız bize yeni bir görev daha vermiş oluyor.

Yasa uyarınca gerçekleştirilecek uygulamalarda küçük sanayi siteleri derelerin koruma taşkın alanlarında kendi ve çevresi gibi hayati tehlikedeki alanlarda dönüşüm yapılacak alanın dışında, Yasa uyarınca gerçekleştirilecek uygulamalarda yeni yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere rezerv alanlarına ihtiyaç vardır.

İdarenin talebine bağlı olarak veya resen Maliye Bakanlığının uygun görüşü ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenen alan, yeni yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere; İdarenin talebine bağlı olarak veya resen Maliye Bakanlığının uygun görüşü ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenen rezerv alan olacaktır.

Peki bu riskli yapılar nasıl belirlenecek? Kanun hepsinin tanımını yapmıştır.

Riskli Yapı;

- Riskli alan içinde veya dışında

- Ekonomik ömrünü tamamlamış (Yasal Amortisman süreleri)

- Yıkılma veya ağır hasar görme riski taşıyan (Yerinde Tespit)

- İlmi ve Teknik verilere dayanarak tespit edilen yapı (İmar yasası ve yönetmeliklere göre) olarak tanımlanmış,

bu yapıların Tespiti ise;

- Belediyeler ve Şirketleri, İl Özel İdareleri, üniversitelerin İnşaat, Jeoloji, Jeofizik Mühendisleri Odalarının müracaatı ile lisanslandırılacak kurum, kuruluş ve şirketlerce, riskli yapılar; 06.03.2007 tarihli “Deprem bölgelerinde yapılacak binalar hakkındaki yönetmeliğin yedinci bölümündeki hükümlere göre tespit edilir.

- Riskli yapıları öncelikle yapı malikleri  veya kanuni temsilcileri yaptırır.

-  Riskli yapıyı yenileme 6306 / 6.madde ve diğer maddeleri kendileri yaptırır.

-  İhtiyaç duyulması halinde Bakanlık ve idare destek  sağlar.

- Bakanlık riskli yapıları maliklerinden süre vererek tespitini isteyebilir. Verilen sürede yaptırılamaması halinde Bakanlık veya idarece yapılır veya yaptırılır.

- Tespiti aciliyet gerektiren durumda maliklerin tasarrufu beklenmeden tespit idarece yapılır.

Riskli Alan;

- Zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebi ile Can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan, Bakanlık veya idare tarafından Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü alınarak belirlenen ve Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar kurulunca kararlaştırılan alanlardır.

Uygulama Alanı ise; Bakanlar Kurulu Kararı ile kararlaştırılan riskli alanı ve Bakanlıkça belirlenen rezerv yapı alanını ifade eder.

Bakanlıkça gerekli görülen yerlerde mutlaka yeteri kadar teknik heyet teşkil edilecektir. Teknik Heyet; Üniversitelerden bildirilen dört üye ( en az iki inşaat Mühendisi ) ve Bakanlık teşkilatında görev yapan üç üyenin iştiraki ile birlikte yedi üyeden oluşturuluyor.

Taşınmazların Değer Tespiti

İdare, uygulama alanındaki taşınmazların sınırını, yüzölçümünü, cinsini gösteren haritayı hazırlar. Taşınmaz maliklerini ve bunların adreslerini tespit eder.

İdare bünyesinden en az 3 kişinin katılımı ile oluşan Kıymet Takdir Komisyonu marifeti ile tespit edilir.

Taşınmaz değerlendirilmesinde uzman kurum, kuruluşlardan ve mahalli emlakçılardan görüş alınarak tespit edilir.

Yapılacak konut, işyeri vs. uygulama alanı içerisinde kalan taşınmaz maliklerine öncelik verilmek üzere sözleşme yapılır.

Kıymet Takdirine Göre Uygulama, Kira Yardımı ve Tahliye

Uygulama alanındaki taşınmazın değeri, verilecek konut işyerinin inşaat maliyetinden düşülür.

Hesaplamada;

Yeri alınan kişi veya kuruluşun alacağı idareden nakden ödenir.

Veya İdarenin taşınmazlarından ya da imar hakkı başka yere aktarılarak karşılanabilir.

İdareye borçlu kalınması halinde idareye taksitlerle ödenir.

Kentsel dönüşüm yerinde en az bir yıllık kiracı ise; mülk sahiplerine verildikten sonra kalan konut ve işyerlerinde sözleşme yapılabilir.

Uygulama alanı dışında yer alanlara tahliye tarihinden itibaren ya geçici konut, işyeri ya da makul kira bedeli yardımı yapılır.

Kiracılara da idarece belirlenecek oranda defaten kira yardımı yapılabilir.

Planlama

·         Plan revizyonu veya değişikliği teklifi Belediye Meclisince karar alınır.

·         Uygulama alanında Tarihi –Kültürel Taşınmaz varlıkların bulunması halinde, Kültür ve Turizm Bakanlığından görüş alınır.

·         İmar planına esas jeolojik ve jeoteknik etüt raporu, ilgili kurum, kuruluş görüşleri ile bilgi ve belgeler Bakanlığa iletilir.

·         Bakanlıkça uygun görülen plan teklifleri, aynen veya değiştirilerek onaylanır.

Plan Teklifinde;

Kentsel dönüşüm yapılıncaya kadar geçen sürede 2000 sonrası deprem yönetmeliğine göre yapılan sağlam yapılar;

a) Kentsel Dönüşüm Planlamasında; mevcut konut,

    İşyeri gibi benzer planlama düşünülüyor ise bu amaca uygun olarak sağlam binalar korunur. Yıkılan riskli konut alanları için mevcutla uyumlu plan teklifi hazırlanır.

b) Uygulama alanında mevcuttan farklı bir kullanım düşünülüyor veya aynı amaçla planın bütününde yıkılması fizibil ise plan teklifi buna göre hazırlanır.

Anlattığım gibi, 6306 sayılı yasa ile Bakanlığın Belediyelere vermiş olduğu görevler ile birlikte toplamda 13 Adet Bölge Kentsel Dönüşüm Alanı (Afet Riskli Alan) olarak belirlenmiştir. Şuan da sadece alan sınırları belirlenmiş olup, AFAD görüşü alınarak, Bakanlığa iletilecektir.

6306 SAYILI YASAYA GÖRE; KÜTAHYA BELEDİYESİNCE YAPILACAK EŞ ZAMANLI ÇALIŞMALAR ise;

1)      Meclis kararına göre 20 yıllık kentsel dönüşüm öncelikleri belirlenmiştir.

2)      Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığından, Mecliste belirlenen alanlara ait görüş almak üzere istenilen belgeler hazırlanarak müracaat edilecek.

3)      Belirlenen alanlarda binaların (Riskli Yapı, Sağlam Yapı) tespiti yapılacak.

4)      Bakanlığın istemiş olduğu bilgi ve belgeleri hazırlayarak, Bakanlar Kurulu Kararı almak üzere müracaat edilecek.

5)      Bakanlar Kurulu  Kararından sonra kesinleşen  Afet Riski Altındaki Alanlar ve belirlenen önceliklere göre ;

1)      İmar plan teklifleri hazırlanarak Meclis Kararı alınacak, Bakanlığa  onay için müracaat edilecek ve onayın alınmasından sonra ;

2)      Bu alanın kendi yerinde veya başka alanda Avan,  Mimari  ve Kentsel Tasarım Projeleri hazırlanacak ve Belediye Meclisince uygulama kararı alınacaktır.

Burada özellikle altını çizmek isterim ki Belediyemizin Kentsel Dönüşüm Uygulamalarında rant kaygısı bulunmamaktadır. Belediyemizin hemşerilerine sağlıklı, can kaybının olmadığı güvenli konutları yapmak ve yaptırmak, bunlarla ilgili kim ne yapmak istiyorsa önünü açmaktır. Biz sadece görevimizi yapmak istiyoruz. Öncelikle afet riski altındaki 13 bölgenin yasal prosedür izlenerek Bakanlar Kurulu kararının alınmasına ve ortak alanlar belirlenerek 20 yıllık süreçte önceliklerimizi belirleyecek, yasanın verdiği imkanlardan vatandaşlarımızın faydalanmalarını istiyorum.” dedi.

            Çalışmaları anlatan Belediye Başkanımız Mustafa İÇA sanayi esnafları ile bilgi alışverişinde bulundu.  

            Toplantıya Belediye Başkanımız Mustafa İÇA’nın yanı sıra Başkan Yardımcımız Halil TOKLU, KÜTSO Meclis Başkanı Nihat DELEN, Esnaf ve Sanatkarlar Odası Birlik Başkanı İbrahim YİĞİT, AK Parti İl Başkanı Kamil SARAÇOĞLU, Oda Başkanları, Sanayi sitesi esnafları ve basın mensupları katıldı.

 Kütahya Belediyesi