Tünel kalıp nedir? Bu sistemle inşa edilmiş binalar depreme daha mı dayanıklı?

Tünel kalıp, en genel tanımıyla bir binadaki taşıyıcı kolonlar, duvarlar ve döşemeler gibi birbirinden farklı işlevlere sahip olan yapıların tek bir kalıp halinde olması olarak belirtiliyor.
İnşaat sektöründe yenilikçi bir yaklaşım olan ve asrın felaketi şeklinde nitelendirilen 6 Şubat depremlerinden sonra daha çok gündeme gelen tünel kalıp sistemini anlamadan önce tünel kalıbın ne olduğunu bilmek gerekiyor. Peki tünel kalıp nedir?
Son yılların en çok aratılan kelimeleri arasında yer alan tünel kalıp, en genel tanımıyla bir binadaki taşıyıcı kolonlar, duvarlar ve döşemeler gibi birbirinden farklı işlevlere sahip olan yapıların tek bir kalıp halinde olmasıdır.
Paylaşılan detaylara göre bu yapıların, tek kalıp olarak dökülmesini sağlayan sisteme ise tünel kalıp sistemi ismi veriliyor. Tünel kalıplar sayesinde ilgili yapılar tek bir işlemle dökülmektedir. Bu tek seferde döküm işlemi ile depreme ve yangınlara daha dayanıklı monolitik bir yapı elde edilebiliyor.
Tünel kalıp bina ömrü üzerinde de etkili oluyor. Yapıda oluşabilecek olan hasarların olma ihtimalini düşürdüğü ya da olan hasarların boyutunu azalttığı için binalar diğer kalıp türleri ile yapılmış olanlara göre daha uzun ömürlü oluyor.
Geleneksel kalıp sistemlerine göre bu yöntem, daha hızlı imalat süreci ve azalan işçilik kayıpları sayesinde maliyet avantajları da sunuyor. Peki bu sistemle inşa edilmiş binalar depreme daha mı dayanıklı
İnşaat Mühendisi, Eskişehir Ticaret Odası Meclis Üyesi ve TOBB Eskişehir Genç Girişimciler Kurulu İcra Komitesi Üyesi Atakan Bakılan tünel kalıp sistemi ile ilgili çok önemli bir paylaşım yaptı.
Atakan Bakılan resmi X hesabı https://x.com/atakanbakilan üzerinden yaptığı paylaşımda “Tünel kalıp nedir? Bu sistemle inşa edilmiş binalar depreme daha mı dayanıklı?” sorusuna yanıt verdi.
TÜNEL KALIPLA İNŞA EDİLMİŞ BİNALAR DEPREME DAHA MI DAYANIKLI?
Atakan Bakılan’ın paylaşımı şu şekilde:
Tünel kalıp nedir? Bu sistemle inşa edilmiş binalar depreme daha mı dayanıklı
Tünel kalıp, çelik kalıpların kule vinç yardımıyla yerleştirilmesi sonucu daha az işçilik ile daha hızlı inşaa imkanı sağlayan bir kalıp sistemidir. Bu kalıplar kolonlara çok uygun olmadığı için taşıyıcı sistem genellikle dar, uzun perdeler ve kirişsiz plak döşemelerden oluşur. Düşey taşıyıcı elemanların neredeyse tamamının perdelerden oluşması deprem yüklerinin çok etkin bir şekilde karşılanmasını sağlar. Depreme daha dayanıklıdır demek için tünel kalıp ile inşaa edilmiş bir yapı olması tek başına yeterli değil. Fakat şunları söyleyebiliriz
Tünel kalıp ile inşaa edilmiş, düşey taşıyıcı elemanları tamamen betonarme perdelerden oluşan, TBDY-2018’e göre projelendirilip yüksek kalitede inşaa edilmiş betonarme bir yapı, aynı şekilde inşaa edilmiş düşey taşıyıcı sistemi kolonlardan oluşan bir yapıya kıyasla deprem yüklerini çok daha etkin bir şekilde karşılar.
Ayrıca yapıdaki yer değiştirmeler nispeten azalacağından yapısal olmayan elemanların da hasarları sınırlandırılarak binanın deprem sonrası hemen kullanımı gibi önemli bir görevi yerine getirmesine de imkan sağlayabilir.