Japonya imar faaliyetleriyle ekonomiyi canlandırmaya çalışıyor!

SAGA, Japonya —Bir inşaat furyasını haber veren buldozerler bu yıl Japonya'nın güneyinde çalışmaya başladı. Ve başlamalarıyla mahzun anılar da canlandı. 

Saga'daki kara ve su yollarının yanına dikilen "inşaat var" tabelaları, "Abenomi" (Japonya'yı tekrar büyüme yoluna sokmak için Başbakan Şinzo Abe'nin yürürlüğe koyduğu plan) ile başlayan değişimin belki de yegâne görünür işaretleri. Buradakilere göre mevcut inşaat patlaması, birçok bölgenin imar faaliyetleriyle refahını geri kazanmaya çalıştığı 1990'lardaki sıkıntılı günlerini hatırlatıyor. 

Ve önceki çabalar gibi bu girişimin de kalıcı olmayacağından kaygı duyuluyor. 

Şehir merkezine yakın bir sulama kanalını takviye eden inşaat işçisi Masataka Matsuo, "Bu furyanın ne zaman dineceğini merak ediyorum. 

Herkes bundan korkuyor" diyor. 

Yıllar süren deflasyondan sonra ekonomiyi hızlandıran cesur politikaların uygulandığı Japonya'da bu yılki büyüme, birçok önemli sanayileşmiş ülkeyi geride bıraktı. 

Abe'nin bankalara para enjekte etme (ve piyasa reformları yapma) vaadi de yatırımcıların dikkatini çekiyor. 

Fakat bazı ekonomistlere göre Japonya'daki toparlanma kamu harcamalarına tehlikeli derecede bağımlı bir hale geldi. Bu harcamalar ülkenin borç yükünü ağırlaştıran ve ülkeyi âtıl yol, köprü ve barajlarla dolduran yönüyle biliniyor. 

Geçtiğimiz günlerde hükümet, satış vergisindeki yeni bir artışa karşı oluşan negatif tepkiyi dengelemek üzere, 5.5 trilyon yenlik yeni bir harcama paketi açıkladı. 

Fakat kimi ekonomistlere göre altyapı projelerine para akıtmak, Japonya'nın büyüme potansiyelini harekete geçirmeye uzun vadede yetmeyecek. Parasal gevşemenin reel ekonomiyi hızlandırdığına dair de yeterli kanıt yok. Dolayısıyla, diyor Tokyo'daki SMBC Nikko Menkul Değerler baş strateji uzmanı Chotaro Morita, kamu yatırımları teklediğinde büyümenin "uçurumdan aşağı yuvarlanması" gibi bir risk var. 

Eylülden itibaren üç ay süresince yapılan tüketici harcamaları önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 büyürken sermaye yatırımları yerinde saydı. 

Oysa resmi politikalara göre para mevcuttu. Aynı dönemde net ihracat yüzde 0,6 düştü. 

Borsanın yılbaşına göre neredeyse yüzde 50 yükselmesi, ortalama vatandaşın daha çok harcama yapmasına yaramıyor. 

Son istatistikler, bayındırlık işlerine yapılan harcamaların yüzde 6,5 arttığını gösteriyor. Genel tabloya göre ise son çeyrekteki büyüme, önceki çeyreğin yalnızca yüzde 0,3 üstünde gerçekleşti (başta yüzde 0,5 olarak açıklandıktan sonra revize edildi). 

BNP Paribas'tan ekonomist Ryutaro Kono, bir açıklamasında, "Japonya'nın büyüme motoru dev boyuttaki kamu harcamalarıdır" diyor. 

850 bin nüfuslu küçük bir vilayet olan Saga bu harcamaları yakından tanıyor. Bazı yıllardaki altyapı yatırımlarının ABD'deki askeri bütçeyi bile geçtiği ve ülkenin durgunluğu bu yolla atlatmaya çalıştığı "Kayıp 1990'larda" burada bolca inşaat yapılmıştı. 

O dönem, çevredeki çoğu akarsu sistemini bozan bir havaalanı yapıldı ve içinde bir ziyaretçi merkeziyle yaklaşık yüz tarihi binanın olduğu 80 hektarlık bir park açıldı. 

Fakat 2000'lerin başındaki reformcu başbakan birçok harcamayı kısınca Saga gibi bölgeler zora girdi. 2012'ye gelindiğinde kamu yatırımları, 1998'deki zirvesinin ancak üçte birinde düze£jûdeytn7Ve vilayetteki inşa^tiirrfiaîarının beşte biri kapanmıştı. 

Abe'yse muslukları yine açtı. 

Geçen aralıkta göreve başladıktan sadece iki hafta sonra, kamu yatırımlarına yoğunlaşan 10 trilyon yenlik (110 milyar dolardan fazla) bir acil teşvik paketini açıkladı. 

Saga il meclisiyse, beşte dördü altyapıya dönük olan 28 milyar yenlik kendi teşvik paketini kabul etti. 

Vilayetteki imar faaliyetleri altı aydır kesintisiz artıyor. Ulusal çapta da bayındırlık işleri, ilk üç çeyrekte 4 trilyon yenlik harcamayla, geçen on yılın en üst düzeyinde. 

Ona rağmen inşaat firmaları istihdam veya yatırımları artırmakta tereddütlü. 

Saga'daki en büyük müteahhitlerden Kişimoto Gumi şirketinin başkanı Tsuyoşi Kişimoto, "İş çok, ama hükümet değişken olduğu için tekrar büyümeyi riskli görüyoruz." diyor. 

Vilayetteki Karatsu kentindeyse Abe'nin ekonomik planı bir başka boyutuyla göze çarpıyor. O boyut, işletmelerin kurulması veya büyümesini zorlaştıran formalitelerle ilgili. İthal kozmetik ürünlerine testler yapan Bloom adlı yerel bir firmanın önderliğindeki bölgesel bir proje, makyaj malzemesi ve parfüm üretmek için çiftçi ve imalathaneleri bir araya getirmeyi amaçlıyor. 

Aynı çerçevede Saga'nın "özel ekonomik bölge" ilan edilmesi de isteniyor ki, vergi oranının düşürülmesi gibi önlemlerle ticari faaliyetler canlanabilsin. 

Saga'lı yetkililer, bölge çiftçileri eğer şifalı bitki ve benzeri değerli kozmetik hammadeleri yetiştirmeye başlarsa tarım sektörünü kalkındırabileceklerinden özellikle umutlu. Bloom'un icra başkanı Şinji Yamasaki, "Ana düşünce, Saga'da yeni bir şeyler yapmak. Büyüme için yeni fikirlere ihtiyaç var" diyor. 

Sabah The New York Times