Kentsel dönüşüm yaşam kalitesini yükseltmeli!

Müşteri ihtiyaç ve beklentilerinin karşılanma derecesi olarak kısaca tanımlayabileceğimiz Kalite, sosyal yaşantımızın bir parçası olduğunda doğal olarak kendimizi daha mutlu hissediyoruz. 

İkamet ettiğimiz kentin genel olarak yaşam seviyesi de doğrudan veya dolaylı olarak mutluluğumuzu etkiler. O halde bir kentin kalitesinden bahsedebilmek için hangi kriterleri dikkate alabiliriz? 

Michigan Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ann Arbor yaşam kalitesini, bireyin varoluş hali, refahı ve hayattan memnuniyet düzeyi ile ilişkilendirmekte, yaşam kalitesinin bir yandan objektif gerçekler ve etkenlerle, diğer yandan ise bireysel algı ve değerlendirmelere dayalı sübjektif etkenlerle şekillendiğini belirtmektedir. 

Dünya Sağlık Orgütü'ne (WHO) göre yaşam kalitesi; bireylerin, hayat içerisindeki durumlarını, ait oldukları kültürel yapı ve değerler sistemi kapsamında, algılama ve değerlendirme biçimidir. Bu değerlendirme, kişilerin beklentileri, hedefleri, hayat standartları ve hayata ilişkin kaygıları ile ilişkili olarak şekillenmektedir. Yine Dünya Sağlık Orgütü'nün tanımına göre, yaşam kalitesi, bireyin fiziksel sağlığı, psikolojik durumu, özgürlük seviyesi, sosyal ilişkileri ve yaşadığı çevrenin başlıca özellikleriyle etkileşimleri gibi çok sayıdaki etkenle ilişki içerisinde şekillenen, karmaşık ve geniş bir kavramdır. 

Dünyadaki yerleşim düzenine baktığımızda; kentli nüfusun yüzde 30 u gecekondu bölgelerinde yaşamaktadır. Bunun yanında 1 milyar insan ise temiz su ve kanalizasyon hizmetinden yoksundur. Bu bilgiler bile kentsel yasam kalitesinin ne kadar önemli ve anlamlı olduğunu göstermeye yeterlidir. Kentsel yaşam kalitesinin yüksek olduğu yerler doğal olarak daha fazla göç akınına maruz kalmaktadır. Bu nedenle özellikle yüksek göç alan kentlerde yönetimler yaşam kalitesinin bozulmaması için ek önlemler almak durumunda kalıyor. 

Kentlerde yaşayan vatandaşlar için şehrin bir yerinden diğer bir yerine kolayca gidebilmek, bulunduğu noktadan internete bağlanabilmek, temiz hava solumak, trafik keşmekeşini mümkün olduğunca yaşamamak gibi beklentilerin karşılanması ancak yeni bir yapılanma sürecine girmekle mümkündür. Bu nedenle ülkemizde bir çok yerleşim merkezinde kentsel dönüşüm projeleri hayata geçirilmektedir. Kentsel dönüşüm; apartmanınıza geldiğinizde aracınızı kolayca park edecek yer bulmaktır, cadde ve sokaklarınızın belirlenen standartlara göre yeterli genişlikte olmasıdır, binaların biri birine uyumlu ve estetik görünmesidir, spor yapabileceğiniz alanların bulunmasıdır, yeşil ve temiz çevreye önem verilmesidir. Dolay ısı ile kentsel dönüşüm; yaşam kalitesinin yüksek olması demektir. 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2015 yılına ilişkin İllerde Yaşam Endeksi ni açıklamıştı. Ülkemizde yaşam endeksinde en yüksek değeri 0,6745 ile İsparta elde etti. İsparta'yı sırasıyla 0,6737 ile Sakarya ve 0,6553 ile Bolu takip etti. Endekste son sırayı en düşük endeks değeri ile 0,2765 ile Muş aldı. Muş'u sırasıyla 0,2936 ile Mardin ve 0,2975 ile Ağrı izledi. 

Kişilerin maddi olarak daha çok kaynağa erişebildiği bir hayat sürmelerini sağlayan, onlara yeteneklerini geliştirme, toplum içinde kendilerini yararlı hissetme ve özgüvenini arttırma yoluyla yaşam tarzını iyileştirme imkânı sunan çalışma hayatı boyutunda en yüksek endeks değerini 0,7921 ile Zonguldak alırken, bu kenti 0,7063 ile Bilecik ve 0,7023 ile Kütahya izledi. Çalışma hayatında son sırada 0,0890 ile Batman yer alırken, Mardin 0,0956 ve Şırnak 0,1663 endeks değerini gördü. 

Genel sağlık durumu, sağlık altyapısı ve imkânlarının yeterliliği, sağlık hizmetlerinden memnuniyet açısından yaşam kalitesiyle doğrudan ilgili olan sağlık boyutu endeksinde en yüksek değeri 0,8408 ile İsparta aldı. İsparta'dan sonra sırasıyla 0,8023 ile Bolu ve 0,7695 ile Rize gelirken, sağlık endeksinde son sırayı 0,3014 ile Ağrı aldı. Ağrı'dan sonra 0,3192 değeri ile Kilis ve 0,3308 ile Şırnak yer aldı. 

Özetleyecek olursak; kentlerde yaşamanın bilinen zorluklarının aşılmasında planlı ve programlı bir yapılanma biçimi olan kentsel dönüşümlerin hızla sürdürülmesi ülkemizdeki genel yaşam kalitesinin arttırılmasına büyük katkı sağlayacaktır. 

Bursa Haber / Hamdi Dilmenler