Muharrem Işık: Yol müteahhit sayısı 400'ü geçti!
Birçok kez gündeme getirdi. Geçtiğimiz günlerde de CHP Erzincan Milletvekili Muharrem Işık, duble veya bölünmüş yollarda kalite ve maliyet konusunu gündeme taşıdı. ASMÜD Başkanı Ayberk Özcan'da önemli bilgiler verdi.
Işık, "Bölünmüş yollardan haksız kazanç sağlayanların ve göz yuman kamu görevlilerinin tespit edilerek yasal işlem başlatılması amacıyla Meclis araştırması açılmalıdır. Birçok firma, bilgi, beceri ve makine parkı yetersiz olmasına rağmen ihale alıyor. Bu yollar ilk yü tekrar bakıma alınıyor. Maliyetleri yükseliyor. Maliyetler şişirilerek haksız kazanç elde ediliyor. Avrupa'da ortalama 3 yılda bir balon yapan asfalt yollar Türkiye'de bir yılı çıkaramıyor. Denetimler yetersiz. 1 km duble yolun maliyeti son yılardaiki kattan fazla arttı" dedi.
Bu iddiaları, eleştirileri Türkiye Asfalt Müteahhitleri Derneği (ASMÜD) Başkam Ayberk Özcan'la konuştuk. Özcan, önemli bilgiler verdi. En çarpıcı olanı da sektöre girişler... "Dernek kurduğumuzda sektörde toplam 37 firma vardı, şimdi 400'ü geçti. Kuyumcusu, doktoru sektöre giriyor" dedi. Sektörde bir sertifikalandırma gereği olduğunu aktardı. Özcan'ın verdiği bilgiler arasında çok önemli bir tanesi var; Türkiye'de 2013'te belediye ve karayolları işlerinde toplam 46.2 milyon ton asfalt dökülmüş. Türkiye, bu rakamla Avrupa birincisi. Bu yıl bir miktar düşüş bekleniyor. Ayberk Özcan, "Birinciliği koruma ihtimalimiz var" dedi.
Türkiye'ye bu birinciliği getiren temel neden, son yıllardaki yol yatırımları. 10 yıl öncesine kadar 2 milyar TL ödenekle giden bu iş için bugün 12 milyar TL civarında ödenek ayrüıyor. Ancak 2023 hedefleri için sadece Karayollarına ayrılması gereken ödeneğin iki katma çıkarılması gerekiyor. Ayberk Özcan'ın bu konuda şunları söylüyor: 46 milyon tonla Türkiye asfaltta Avrupa birincisi "2013'te 46.2 milyon ton asfaltla Avrupa lideri olduk. Bunun 24 milyonu tonu karayollarında döküldü. Kalanı şehir içi ve köy yollarıdır. Bu yıl biraz azalır, 20 milyon ton üzeri olur. Liderlik kalabilir. Almanya bizi takip ediyor, bu yıl ikinci olma ihtimalimiz de var. 2015 seçim yılı, belediye projelerinde artış olur. Asfaltın tamamı Türkiye'de üretiliyor ancak ana hammaddesi bitüm, petrol ürünüdür, o yönden ithalat vardır. Asfalt müteahhitlerinin yüzde 98'i kendileri üretiyor.
Türkiye'de üretilen asfalt miktarı 4.5-5 milyar TL'yi bulur. Bu yol müteahhitlerinin üretimidir. Belediyelerin üretimleri hariçtir.
İlişkisi olmayan sektörlerden yol müteahhitliğine giren var Benim firmam 30 yıllık, daha eskiler var. 17 yıl önce dernekkurulduğunda37-40yol müteahlıidi vardı, biz 15 firma kurduk. Şimdi maalesef karayollarında 400'den fazla müteahhit gözüküyor. Bu sektöre çok hızlı giriş oldu. Farklı sektörlerden kayanlar var. Farklı müteahhitlerin kayması olabilir.
Sonuçta onlar müteahhit. Tekstilcisi, kuyumcusu, doktoru giriyor. Dışarıdan çok ciddi giriş oldu. Biraz azaldı son zamanlarda, artık fiyat rekabeti çok ciddi oldu.
Dolayısıyla bilgi birikimi olmayanın varolması zorlaştı. Biz de hükümetten düzenleme istiyoruz. Kanunda, yönetmelikte sektöre girişin bu kadar kolay olmamasını istiyoruz. Sorunlu iş yapanlar oluyor. Bu konuda Türkiye Müteahhitler Birliği ile paralel hareket ediyoruz. İki ayrı dernek olsak da birlikteyiz.
Yıllık yatırım miktarı 12 milyar lirayı buldu Fiyatlarda çok oynama yok, devlet lehine gidiyor. Petrol fiyatları düştü, böyle giderse, idarelerin avantajına olacak. Asfalt fiyatının yüzde 80'ibitümdür, petrol düştükçe maliyet de düşer.
Belediyeler hariç Karayolları işlerini kapsayan yol sektöründe 12-13 milyon liralık yatırımdan söz edebiliriz. YİD, kendi bütçelerinden olduğu için bu rakamın içinde değil.
Beton yola karşı değiliz fakat asfaltsız da olmaz Beton yola karşı değiliz. Müteahhitlere ne söylenirse yapar, beton da olabüir. Ancak beton yolun daha iyi olduğu çok göreceli bir şey. Yapımı da uygulaması da bakımı da daha zor. Ayrıca çok pahalı. Çevre açısından çok daha zararlı, geri dönüştürülemiyor. Birçok ülkede inşaat büyümesi tamamlandığı için çimento tüketimi azalıyor. Yeni alanlar arıyorlar
Şartname doğru uygulanmıyor kontrol eksikliği bulunuyor Garanti süresi vardır. Uygulandığı yerler de var. Siz yolun tamir edilmekte olduğunu görüyorsunuz ama belki eski müteahhidine yaptırıyordur ama yine de servet kaybıdır. Şartnamelerde garanti süresi vardır, 1 yılla 3 yıl arasında değişir. Ne kadar doğru yapüıyor, yüzde 90 bile doğru uygulanıyor olsa kalan yüzde 10'u sorarım.
Şartnamelerin doğru uygulanmamasından en çok şikayet ederim.
Standartlara uyulmaması, müteahhidin bunun büincinde olmaması, yeterli kontrol yapüamaması, kontrol yapanların eğitim yetersizliği söz konusu.
Eksiklikler zamanında tespit edüemiyor, garanti süresi geçtikten sonra hatalar ortaya çıkıyor. Bu da geri dönüşü olmayan kaynak kayıplarına yol açıyor. İdareyle davalık olan var. 12 milyarlık bir yatırım, 400 küsur proje. Problem olabiliyor.
Mahkemeye yansımadan da idarenin şartnamesi çerçevesinde çözülebiliyor
Dünya
