Okmeydanı kentsel dönüşümü ne olacak?

Beyoğlu Belediyesi tarafından Okmeydanı'nda kentsel dönüşüm amacıyla hazırlanan 1/5000 ölçekli Tarihi Sit Alanları Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı İstanbul 6. İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi. Kararın gerekçesinde imar planın, orta ve dar gelirli kesimin yaşadığı bölgede yaşam tarznı büyük ölçüde değiştireceği belirtiliyor. Ancak yargı süreci devam ederken İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi'nden Aralık ayında geçen 1/5000'lik plan revizyonu mahkeme kararını kadük hale getirdi. Uzmanlara göre ise plan revizyonu mahkemenin iptal gerekçelerini telafi edecek düzeyde bir iyileştirme içermiyor:

1) Çalışan nüfus 

Mahkemenin iptal gerekçesinde imar planıyla kentin orta ve dar gelirli kesiminin yaşadığı bölgede oturan ile çalışan dengesinin bozulduğu belirtildi. îptal edilen imar planıyla bölgenin çalışma alanları yüzde 41 oranında azalıyor. Çalışma alanları 'konut yerleşim alanı' olarak düzenleniyor. Kent merkezine hizmet eden ve semt sakinlerine istihdam sağlayan tekstil sektörünün geliştiği bölgedeki yaşam tarzının ve iş konut ilişkilerinin bozulacağı vurgulandı. Plan revizyonunda ise imar planındaki ticaret alanı azalırken bölgede oturan ve çalışan nüfus dengesini koruyacak bir düzenlemeye gidilmedi. 

2) Kiracılar 

Mahkeme kararında kiracıların imar uygulamasında yer değiştirme problemi ile ciddi ölçüde karşılaşacağı , bu yönüyle planın toplumun tüm kesimlerini kapsamadığı belirtildi. Plan revizyonunda kiracıların süreçte söz sahibi olacağına ilişkin plan notu konuldu.

3) Donatı alanları 

Mahkeme kararında bölgenin 87 bin kişilik nüfusunu karşılayacak donatı alanlarının yetersiz olduğu belirtildi. Plan revizyonunda donatı alanlarında yeterli ölçüde değişiklik yapılmadı. 

4) Mülkiyet sorunu 

İmar planında tapu sahibi olmaya hak kazananların ıslah imar planındaki yerlerinde değil, imar uygulaması ile belirlenen yerlerde tapu verilmesi öngörülürken, mahkeme kararında Okmeydanı'ndaki halkın mülkiyet sorununun hazırlanan imar planıyla ilişkilendirilmemesi gerektiği, 2863 sayılı yasa ile getirilen transfer haklarının dikkate alınmadığı belirtildi. Buna ilişkin de plan revizyonunda herhangi bir değişiklik yapılmadı. 

Kim ne dedi?

Dava Avukatı Ali Rıza Kaplan: Mahkeme kararına göre 4709 sayılı yasaya göre, önce toprak tapusu verilmeli sonra plan yapılmalı. İmar planlarını yapıp hisseli tapuları o planla ilişkilendirmemeliler. Bu uygulama Okmeydanı halkının hak kaybına uğramasına neden oluyor. Bundan sonra yapılacak her planlama mahkeme kararlarını dikkate almalı.

Mimarlar Odası'ndan Burak Kaan Yılmazsoy: Revizyon imar planında halk kitlelerini bölgeden daha da uzaklaştırmayı hedefleyen hükümler söz konusu. Planda mahkeme kararında belirtilen iptal gerekçelerini telafi eden bir iyileştirme yok. Vakıf arazileri ve tarihi sit alanı olan 14 bölge ilgili parselasyonlar yapılarak, kamulaştırma ve bu alanlar için yeni planlama yapılması öngörülmüş. Muğlak ifadeler yer alıyor. 

İBB İmar Komisyonu Üyesi Sedat Özkan: Mahkeme kararında imar planını kiracıları dikkate almadan hazırlandığına dikkat çekilmişti. Plan revizyonuyla kiracıların da bu süreçte söz sahibi olacağına ilişkin plan notu koydular. Mahkeme kararları dikkate alınarak kısmen revizyon yaptılar ancak temelde bir iyileştirme söz konusu değil. 

Birgün Gazetesi/Olgu Kundakçı