Gayrimenkul Sertifikası Nedir?

1995 yılında uygulamaya giren ancak başarısız olması nedeniyle rafa kalkan "Gayrimenkul Sertifikası" SPK'nın hazırladığı taslakla yeniden uygulanmaya başlanacak.

SPK'nın 1995 yılında çıkardığı bir tebliğ ile 1996'da Emlak Bankası tarafından Ataşehir'de 382 konut için ihraç ettiği ancak beklenen ilgiyi görmemesi nedeniyle unutulan düzenleme şimdi tekrar vatandaşın hayatına girecek. 

Hem vatandaş hem de inşaatçı firma kazanacak

Konut üretiminin hız kazandığı ve kentsel dönüşüm projeleriyle daha da hızlanacağı öngörülen günümüzde bu uygulama hem vatandaşlara hem de inşaat yatırımcılarına büyük kolaylıklar sağlayacak. 

Küçük yatırımcıları büyük kazançlara ortak edecek

Metrekare bazında satışların önünü açacak olan gayrimenkul sertifikası küçük birikimleri olan vatandaşları büyük yatırımlara ortak edecek. Tüketiciler, gayrimenkul sertifikasıyla konutları bütün olarak değil metrekare bazında satın alabilecekler. Proje tamamlanana kadar sertifika borsada işlem görecek. Sertifika sahipleri isterlerse daireyi ya da biriken kazancı da alabilecek. Konutlardaki prim, sertifikanın da değerini artıracak. İnşaat bittiğinde sertifika karşılığında konutu almak isteyenler firmaya başvuracak ve belirlenen süre içerisinde yeterli sayıdaki sertifikayı firmanın hesabına aktaracak. Proje tamamlanınca elinde yeterli sayıda gayrimenkul sertifikası olmamasına rağmen daire almak isteyenler için sertifikalar peşinat yerine sayılacak. 

1 metrekare bile satın alabilecekler

Taslağa göre konut projeleri geliştiren şirketler, İMKB'de işlem görecek gayrimenkul sertifikası ihraç edebilecek. Vatandaşın 1 metrekaresini bile satın alabileceği gayrimenkul sertifikasını şirketler projelerine başlarken çıkaracak ve borsada ihraç edecek. 

Yüzde 50 şartı var

Uygulamaya göre şirket projenin en fazla yüzde 50'sini ihraç edebilecek. Örneğin 2 bin konutluk bir proje geliştiren firma projenin bin adedini direk satışa çıkaracak diğer bin adedi için de sertifika çıkarabilecek. 

Sertifikayı geri satabilecek

İşlem projenin başlangıcından teslim süresine kadar geçerli oluyor. Vatandaş bu süre içinde istediği kadar sertifika biriktirebiliyor. Eğer proje sonuna kadar bir daire alabilecek kadar sertifika biriktirememişse elinde bulunan sertifikayı o günkü değerinden inşaatı yapan firmaya geri satabilecek. Ya da biriktirdiği sertifikayı peşinat gibi kullanıp daire satın alabilecek.

Hangi firmalar sertifika alabilecek?

Gayrimenkul sertifikası için bazı kriterler aranıyor. Yeni uygulamada inşaat firmalarına sertifika verilebilmesi için firmanın söz konusu projenin en az yarısı büyüklüğündeki bir projeyi 5 yıl içinde tamamlamış olması gerekiyor. Bir diğer koşul ise arsa...İnşaatçı firmanın arsa sahibi olması gerekiyor.Arsa eğer kamu arazisiyle sahiplik şartı aranmıyor. 

Proje tamamlanmazsa ne olacak?

Taslağa göre gecikme yaşayan projeler durumu SPK’ya bildirecek. SPK ek süre verirse proje sahipleri sertifika sahiplerine aylık kira bedelinden az olmamak üzere ödeme yapacaklar. Ayrıca sertifikalarda yatırımcıyı ani değer düşüşlerinden asgari biçimde koruyacak opsiyonlar bulunacak. Projenin bitirilemediği durumlarda ise SPK’ya ve sertifika sahiplerine bilgi verilecek.

İlk Metropol İstanbul ihraç edilecek

Türkiye’de gayrimenkul sertifikası ihraç edecek ilk proje Emlak Konut GYO ve Varyap-Gap İnşaat Ortak Girişim tarafından İstanbul Ataşehir’de inşa edilecek ‘Metropol İstanbul’ olacak. Nisan ya da Mayıs gibi gayrimenkul sertifikası uygulamasının başlatılacağı projede ilk satışa çıktığında metrekaresi 5 bin TL iken bugün bu rakam 8 bin TL'yi buldu. Projeyi "bir nevi halka arz" gibi nitelendiren şirket yetkilileri proje tamamlanıncaya kadar metrekare fiyatlarının 15 bin TL'yi bulacağını öngörüyor. Yani Metropol İstanbul'dan sertifika alan vatandaşlar yaklaşık yüzde 300 kazanmış olacak. 

Şengül KIRMIZITAŞ/Emlakkulisi.com