Tapu harcı kanunu!

Tapu harcı kanunu!

Tapu ve kadastro işlemlerinden alınan harçların yasal esasları 492 sayılı Harçlar Kanunu ile düzenleniyor. Bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanları, tapu ve kadastro harçlarına tabi tutuluyor.

Tapu ve Kadastro Harçları

BİRİNCİ BÖLÜM

Mükellefiyet

Mevzuu:

Madde 57 – Tapu ve kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanları, tapu ve kadastro harclarına tabidir.

Mükellef:

Madde 58 – (Değişik birinci cümle: 21/1/1982 - 2588/9 md.) Tapu ve kadastro harçlarını kanuna ekli tarifede belirtilen kişiler; tarifede belirtilmeyen işlemlerde taraflar aksini kararlaştırmamış ise, aşağıda yazılı kişiler ödemekle

mükelleftir.

a) Mülkiyet ve mülkiyetten gayrı ayni hakları iktisap edenler, (İktisap eden kişiler birden fazla ise harcları hisseleri

oranınca öderler)

 b) İpotek tesisinde ipoteği tesis edenler,

 c) Kadastro işlerinde adlarına tescil yapılanlar,

 d) Miras sebebiyle çıplak mülkiyetin mirasçı adına tescilinde, çıplak mülkiyet sahibi olanlar,

 e) Rücülarda rücü eden taraf,

 f) Bunlar dışında kalan işlemlerde lehine işlem yapılmış olanlar.

İKİNCİ BÖLÜM

İstisnalar

 Harçtan müstesna tutulan işlemler:

 Madde 59 – (Degişik: 21/1/1982 - 2588/10 md.)

 Aşağıda yazılı işlemler harçtan müstesnadır:

 a) Genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köylerin iktisap edecekleri gayrimenkullerin vesair ayni hakların tescili, şerhi gerektiren işlemleri ve bunların terkinleri, (1)

b) Kamu menfaatlerine yararlı dernekler ile Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni hakların tescilleri ve şerhi gerektiren işlemleriyle bu dernek ve vakıflara ait tesislerin ve bu tesislerin sonradan iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni hakların tescilleri ve şerhi gerektiren işlemleri ve bunların

terkinleri.

c) İlgililerin kusurları olmaksızın tapu ve kadastro idareleri tarafından yapılacak hataların tashihleri,

d) Mahkemeler, icra ve iflas daireleri ve diğer resmi dairelerce istenecek kayıt ve belge suretleri,

e) Karşılıklı olmak şartıyla yabancı devletlerin diplomatik veya konsolosluk ihtiyaçları için iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni hakların tescilleri, şerhi gerektiren işlemleri ve bunların terkinleri,

f) Arkeolojik araştırmalar için yapılan iktisaplar ile ilgili tescil, şerh ve terkinler (Bu istisna hükmünün uygulanması şartları Milli Eğitim Bakanlığının görüşü alınarak Maliye Bakanlığınca tespit ve Resmi Gazete ilk ilan olunur),

g) 7269 sayılı Kanuna göre yaptırılacak meskenlere, 4753 sayılı Kanuna göre yapılan iktisaplara ve 3202 sayılı Kanun uyarınca T. C. Ziraat Bankası kredilerinden istifade suretiyle yapılmış bulunan hayvan barınak yerlerine ilişkin tescil, şerh ve terkinler,

h) Deprem, su basması, yangın gibi tabii afetlerin vukubulduğu bölgelerde (Bu bölgeler Maliye ve İmar ve İskan Bakanlıklarınca müştereken tespit olunur) bu afetlerin vukubulduğu yılı izleyen yıldan itibaren en çok beş yıl içinde arsa üzerinde inşa veya binaya ilave suretiyle meydana getirilen binalar, bağımsız bölümler veya katlar için yapılan tescil, şerh ve terkinler,

i) Tersane yapımı için Devlet Planlama Teşkilatınca verilmiş Teşvik Belgesini haiz tüzel kişilerce bu maksatla iktisap edilen gayrimenkuller ve bu yerlerde inşa veya binaya ilave suretiyle meydana getirilen binalar için yapılan tescil, şerh ve terkinler,

j) a, e ve f bentlerinde belirtilen şekilde iktisap olunan gayrimenkullerin herhangi bir şekilde başkalarına devir ve ferağı,

k) (Ek: 4/12/1985 - 3239/91 md.) Beden Terbiyesi Teşkilatına dahil derneklerin münhasıran sporla uğraşmak üzere

kurulan anonim şirketlere sermaye olarak koydukları gayrimenkuller ile bu şirketlere devrettikleri gayrimenkullerle ilgili

devir ve iktisap işlemleri.

l) (Ek: 30/7/2003-4962/13 md.) 2985 sayılı Toplu Konut Kanununa 10.5.1990 tarihli ve 3645 sayılı Kanunla

eklenen ek 2 nci maddesi kapsamında kullandırılacak kredilerle ilgili ipotekler ile bu konutların hak sahipleri adına tapuya

tescili. (1)

m) (Ek: 14/7/2004-5226/20 md.) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki tescilli

taşınmaz kültür varlıklarının devir ve iktisabına ilişkin işlemler.

n) (Ek: 30/12/2004-5281/9 md.) Organize sanayi, endüstri veya teknoloji geliştirme bölgelerinde yer alan

gayrimenkullerin ifraz veya taksim veya birleştirme işlemleri.

o) (Ek: 21/2/2007-5582/31 md.) Konut finansmanı kuruluşları ve ipotek finansmanı kuruluşları tarafından 2499

sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut finansmanı kapsamında tesis olunacak ipotek

işlemleri,

p) (Ek: 21/2/2007-5582/31 md.) 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut

finansmanı amacıyla yapılacak finansal kiralamalarda kiralanan konutların kiracıya devri,

r) (Ek: 21/2/2007-5582/31 md.; Mülga: 4/6/2008-5766/11 md.)

 Yukarıda yer alan istisnalara ilave olarak özel kanunlarda yer alan muafiyet ve istisnalara ilişkin hükümler saklıdır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Harç Alma Ölçüleri ve Nispetleri

 Harç alma ölçüleri:

 Madde 60 – Tapu ve kadastro harcları, (4) sayılı tarifede yazılı işlemlerden, işlemlerin nevi ve mahiyetine göre, değer esası üzerinden nispi veya maktu olarak alınır.

 Değer esası:

 Madde 61 – Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (4) sayılı tarifede yazılı değerler esastır.

İpotekli gayrimenkuller:

 Madde 62 – Rehin ile takyidedilmiş bir gayrimenkulün bağışlanmasında bagışlama yapıldığı anda bakiye kalan rehinli borç miktarı gayrimenkulün mukayyet kıymetinden indirilir.

Kayıtlı değer, emlak vergisi değeri): (2)

 Madde 63 – (Değişik: 3/4/2002-4751/5 md.)

 Bu Kanunda sözü edilen "kayıtlı değer" veya " emlâk vergisi değeri" deyimi; 1319 sayılı Emlâk Vergisi Kanununun

29 uncu maddesine göre belirlenen vergi değerini ifade eder.

 (Değişik ikinci fıkra: 4/6/2008-5766/11 md.) Gayrimenkul devir ve iktisaplarında tapu ve kadastro harcı, emlak

vergisi değerinden az olmamak üzere, beyan edilen devir ve iktisap bedeli üzerinden hesaplanır.

 (Ek fıkra: 18/2/2009-5838/16 md.) Kat irtifaklı gayrimenkul devir ve iktisaplarında harç, devir ve iktisap bedelinin

tamamı üzerinden hesaplanır.

 (Değişik üçüncü fıkra: 4/6/2008-5766/11 md.) Tapuda yapılan işlemden sonra, emlak vergisi değerinden daha

düşük bir bedel üzerinden harç ödendiğinin veya beyan edilen devir ve iktisap bedelinin gerçek durumu yansıtmadığının

tespit edilmesi halinde, aradaki farka isabet eden harç ikmalen veya re’sen tarh edilir. Bu suretle tarh edilecek tapu ve

kadastro harcı için, 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan vergi ziyaı cezası % 25 nispetinde uygulanır. Takdir

komisyonu kararlarına istinaden bu fıkra uyarınca tarhiyat yapılamaz.

 Harcın hesabında 10 Yeni Türk Lirasına kadar olan matrah kesirleri dikkate alınmaz.(3)

 Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespite Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Harcın nispeti:

 Madde 64 – Tapu ve kadastro harcları (4) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır.

 Muhtelif işlemler aynı zamanda yapılırsa her işlem ayrı ayrı harca tabidir. Şu kadar ki ifrazen yapılan taksimlerde bu

fıkra hükmü uygulanmaz.

 Çıplak mülkiyet ve intifa haklarına ait harcların hesabında, kayıtlı değerin üçte biri çıplak mülkiyete, üçte ikisi de

intifa hakkına ayrılır.

 Tashih harcı:

 Madde 65 – Tapu sicilinde kayıtlı arsa ve arazi üzerinde yeniden inşa olunacak bina ve sair tesislerin tescilinde veya

her nevi vasıf değişikliklerinde tashih harcı alınır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Harcın Ödenmesi

 Ödeme usulü:

 Madde 66 – Tapu ve kadastro harcları, makbuz karşılığında ödenir.

 Bunun şeklini Maliye Bakanlığı düzenlemeye yetkilidir.

 Ödeme yeri:

 Madde 67 – (Değişik: 21/1/1982 - 2588/11 md.)

 Tapu ve kadastro harçları, işlemin yapıldığı yerin vergi dairesine ödenir. Maliye Bakanlığınca yetki verilmesi halinde

ilgili kuruluşlar tarafından da tahsil olunabilir.

 Kadastro ve tapulama harçlarında ödeme zamanı :

 Madde 68 – (Değişik: 4/12/1985 - 3239/92 md.)

 Kadastro ve tapulama harçları tahakkukundan itibaren (ihtilaflı işlerde hükmün kesinleştiği tarihi takip eden

aybaşından itibaren) bir sene içinde ödenir.

 İştirak halindeki mülkiyetlerde tahakkuk ettirilen harcın tamamı, diğer şeriklere rücu hakkı mahfuz kalmak şartıyla, o

gayrimenkule fiilen zilyed bulunan şerikten ve birden ziyade şerik fiilen zilyed bulunuyorsa bunlardan herhangi birinden

tahsil olunur.

Ancak, kadastro ve tapulaması yapılan gayrimenkul bu süre içinde tedavül ederse, harç yeni malik adına yapılacak tescilden önce ödenir.

Tapulama Kanununun 71 inci maddesi hükmü mahfuzdur.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

 Harcın teminatı:

 Madde 69 – Tapulama Kanununa göre tahakkuk etmiş olup tapu kütüğünde kayıtlı bulunan gayrimenkuller kadastro

harclarında harcın teminatıdır ve maliki değiştiği takdirde yeni malikten dahi tahsil olunur.

Gönderilecek listeler ve sorumluluk :

 Mükerrer Madde 69 – (Ek: 2/1/1982 - 2588/12 md.)

 Tapu ve kadastro idareleri, devredenin ve iktisap edenin adı ve adresi ile gayrimenkulün harca esas tutulan değerini ve vasıflarını, noterler de düzenledikleri veya tastik ettikleri gayrimenkullerin zilyetlik devir sözleşmelerinin birer örneğini şekli ve muhtevası Maliye Bakanlığınca tespit edilecek listelerle birlikte işlemin yapıldığı tarihi izleyen ay başından itibaren en geç 15 gün içinde ilgili vergi dairesine bildirmekle mükelleftirler.

Bu Kanuna göre bildirme mecburiyetini yerine getirmeyenler hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 150 nci maddesinin 1, 2 ve 3 üncü bentlerinde yazılı olanlar için uygulanan ceza hükmolunur.

 (Değişik: 4/12/1985 - 3239/93 md.) Belediyeler ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığının ilgili memurları arsa, arazi veya bina üzerine yeniden inşa edilen binalarla ilgili yapı kullanma iznini (iskan belgesini) vermeden önce, vergi dairesine gerekli harcın ödendiğini gösterir belgeleri talep etmeye mecburdurlar.

Akdin daire dışında yapılması :

Madde 70 – (Değişik birinci fıkra: 4/12/1985 - 3239/94 md.) Tapu memurlarının istek üzerine bir hakkı tesis, tadil veya terkin gibi tapu işlemleri için daire dışına gitmeleri halinde birinci derecede Devlet memurunun aldığı geçici görev yolluğunun 2/3'ü tazminat olarak emaneten mal sandığına yatırılır. Görevin tamamlanmasından sonra bu miktarın yarısı Hazineye gelir kaydedilir. Diğer yarısı tazminat olarak Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce hazırlanacak yönetmelikte belirtilen esaslara göre ilgili memurlar arasında dağıtılır. İstenen yere gidilmekten vazgeçilirse emaneten alınan para ilgilisine geri verilir. Mutad ulaştırma aracının sağlanması iş sahiplerine aittir.

İfraz, taksim, yüzölçümü gibi işler için harice gidildiği takdirde, ilgili memurlara Harcırah Kanunu hükümleri gereğince yollukları verilir.

Tapu harcı eksik ödenirse cezası nedir?

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com